Xá lợi là một loại tinh thể cứng rắn, nhiều màu sắc, được xem là báu vật thiêng liêng trong giới Phật Pháp và Thiền Định. Vậy xá lợi Phật là gì? Sự thật về xá lợi là gì? Xá lợi hình thành như thế nào? Hãy cùng chúng tôi giải đáp những thắc mắc trên qua bài viết chi tiết dưới đây.
Tìm hiểu về xá lợi là gì?
Hạt xá lợi là gì?
Xá lợi hay còn gọi là xá lị, phiên âm sang tiếng Phạn là Sarira, dịch ra theo nghĩa đen là các hạt cứng. Các hạt xá lị có kích thước đa dạng từ nhỏ đến lớn với nhiều màu sắc khác nhau, nhìn bề ngoài của chúng giống như những hạt ngọc trai, pha lê. Các hạt xá lợi được hình thành sau khi làm lễ trà tỳ (hỏa thiêu) nhục cốt của các cao tăng Phật giáo.
Xá lợi là những hạt cứng có kích thước, màu sắc đa dạng
Đối với người thường, khi tiến hành hỏa táng thì chỉ còn lại tro cốt và một số phần chưa cháy hết. Thế nhưng, viên xá lợi lại được tìm thấy bên trong cơ thể của Đức Phật Thích Ca Mâu Ni hay các bậc cao tăng sau lễ trà tỳ. Và cho đến nay xá lợi vẫn còn là một bí ẩn chưa có lời giải đáp rõ ràng và chính xác.
Xá lợi tiếng Anh là gì?
Trong tiếng Anh xá lợi nghĩa là relics. Ví dụ: The tower has relic of the Buddha (Tạm dịch: Tòa tháp chứa xá lợi của Phật).
Viên xá lợi có tác dụng gì?
Theo nhà Phật, xá lợi là những hạt cứng như kim cương, bên trong có chứa năng lượng rất cao. Theo ghi chép, các viên xá lợi sẽ giúp những người tôn thờ xá lợi và tín ngưỡng Phật giáo có thêm phần phước huệ cao cả. Bên cạnh đó, việc tôn thờ xá lợi cũng giúp cho thân tâm nhẹ nhàng, thanh tịnh hơn, gia đình được bình an, mọi chuyện hanh thông.
Xem thêm:
- Nhập niết bàn là gì? Đức Phật nhập niết bàn ở đâu?
- Phật Thích Ca có thật không? Đức Phật Thích Ca Mâu Ni là ai?
- Đức Phật A Di Đà là ai? Sự tích, cuộc đời của Phật A Di Đà
- Hoan hỉ là gì trong Phật giáo? Cách để tâm luôn hoan hỉ
- Vô minh là gì? Có ý nghĩa thế nào trong Phật giáo
Các loại hạt xá lợi
Như đã tìm hiểu về xá lợi là gì ở trên thì có thể thấy mỗi loại xá lợi sẽ có hình dạng, kích thước và màu sắc khác nhau. Có loại như hạt gạo, hạt bắp hay như những hạt sỏi dăm, đá vụn hoặc chỉ nhỏ li ti, óng ánh như cát. Cụ thể:
Xá lợi của Đức Phật
Xá lợi Phật thu được khi Đức Phật nhập cõi Niết Bàn, các đệ tử của Ngài đã phát hiện và thu được khoảng 840.00 hạt tròn, nhỏ, có màu sắc đa dạng, có độ cứng vô cùng chắc chắn. Và họ cho rằng đây chính là “phước lành” mà Đức Phật đã để lại cho trần gian.
Sau đó, các hạt xá lợi đã nhanh chóng được chia thành 8 phần cho 8 quốc gia cổ đại Ấn Độ lúc bấy giờ. Tuy nhiên, về sau đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm trong lịch sử nên cho đến hiện nay xá lợi Phật đang nằm rải rác khắp nơi trên thế giới, tạo cơ hội cho chúng sanh đến chiêm bái.
Xá lợi của Đức Phật có màu sắc đa dạng
Trải qua 25 thế kỷ, cho đến nay xá lợi Phật vẫn còn nguyên giá trị, được nhiều quốc gia lưu trữ, tôn sùng, cúng dường hoặc trao tặng trong những sự kiện đặc biệt. Xá lợi của Đức Phật đã trở thành một vật cực kỳ may mắn và thiêng liêng, dành cho những ai có duyên mới có thể chiêm ngưỡng được.
Hiện nay, Ấn Độ và Trung Quốc là 2 quốc gia còn lưu giữ lại được nhiều xá lợi Phật nhất trên thế giới.
Ở một số quốc gia Phật giáo, xá lợi Phật được xem là “pháp bảo”, thậm chí là “quốc bảo”. Còn ở Việt Nam bạn có thể đến thờ cúng hay chiêm bái xá lợi Phật ở các nơi như:
- Trên đỉnh Fansipan ở trong lòng Đại tượng Phật A Di Đà (độ cao 3000m)
- Chùa Viên Đình ở huyện Ứng Hòa, Hà Nội, là nơi lưu giữ nhiều Xá Lợi Phật nhất Việt Nam.
- Chùa Bái Đính – Hà Nam
- Chùa Quán Sứ – Hà Nội
- Chùa Xá Lợi, khu du lịch Đại Nam.
Xá lợi của người tu hành
Loại xá lợi này được hình thành sau lễ trà tỳ của của Chư Tăng và các Phật Tử. Khác với xá lợi Phật, xá lợi của người tu hành có những đặc điểm khác như: màu sắc đục hơn, các hạt có kích cỡ không đều, đa số là các hạt nhỏ trông như hòn sỏi.
Chẳng hạn như xá lợi của Tổ Ấn Quang có màu ngũ sắc, Sarira của Bồ Tát Thích Quảng Đức có màu nâu, của Tổ Huệ Năng thì lại rất cứng rắn, khó bị hư, vỡ.
Xá lợi của người tu hành
Phần lớn các Sarira mà ngày nay chúng ta thấy được là của những người tu hành. Bởi xá lợi Phật rất hiếm có thể nhìn thấy, trừ khi đặc biệt hữu duyên. Thậm chí, nếu người tâm không từ bi thì có đặt xá lợi Phật ở ngay trước mắt cũng khó có thể thấy được.
Xá lợi từ đâu mà có? Xá lợi hình thành như thế nào?
Dưới đây là một số giả thuyết về sự hình thành của xá lợi
Do thói quen ăn uống đồ chay
Như chúng ta đã biết các nhà tu hành, nhà sư thường hay ăn đồ chay trong có chứa nhiều chất xơ, chất khoáng. Vậy nên, trong quá trình hấp thụ tiêu hóa thì dễ hấp thụ cacbonat và muối photphat, lâu dần tích lũy trong cơ thể và có thể tạo thành xá lợi.
Người tu hành thường hay dùng đồ chay
Tuy nhiên giả thuyết này đưa ra vẫn chưa được thuyết phục, bởi trong cuộc sống cũng có nhiều người ăn chay. Và sau khi hỏa táng thì cơ thể họ vẫn không tạo ra các hạt Sarira.
Không chỉ vậy, ở Tây Tạng, các tăng nhân ở đây không ăn thuần chay, đều ăn thịt nhưng khi hỏa táng họ cũng có hạt Sarira. Thậm chí trong tro cốt sau khi hỏa táng của họ còn có nhiều hạt xá lợi hơn so với các nhà tu hành ăn chay.
Do năng lực tinh thần
Hàng ngàn năm trước đây, khi khoa học kỹ thuật còn chưa phát triển, khi đó mọi người đều tin rằng xá lợi có liên quan đến năng lực tinh thần. Tuy nhiên, khi đặt trong bối cảnh xã hội hiện đại như bây giờ thì chúng lại nhận về rất nhiều sự phản đối.
Cũng có những giả thuyết cho rằng, hình thành nên xá lợi là do liên quan đến nhiệt độ khi hỏa táng. Nghĩa là khi ở nhiệt độ thích hợp thì quá trình hỏa táng có thể tạo ra các tinh thể có hình dạng, màu sắc khác nhau.
Do bệnh lý
Một giả thuyết khác được đưa ra cho việc hình thành nên các hạt xá lợi đó là do các biểu hiện của bệnh lý về sỏi mật, sỏi thận…Tuy nhiên, giải thuyết này cũng không đúng lắm bởi người người mắc bệnh nhưng cũng không có các hạt này hoặc ít người có được. Bên cạnh đó, các vị cao tăng có hạt xá lợi thường là người già có khỏe mạnh, ít khi mắc các bệnh lý trên.
Xá lợi hình thành có thể do bệnh lý như sỏi mật, sỏi thận
Tóm lại, nguyên nhân hình thành xá lợi chính xác từ đâu và lý do vì sao chúng có nhiều màu sắc như vậy đến nay vẫn là một câu hỏi chưa có lời giải đáp chính xác.
Sự lý giải của khoa học về sự hình thành của xá lợi
Bên cạnh những lý do trên thì theo cha đẻ của thuyết lượng tử – tiến sĩ Max Planck đã đưa ra một lý giải, đó là:
“Không có bất kỳ một vật chất nào có thể tồn tại được trên thế giới và những vật chất được cấu tạo bởi các lượng tử sẽ có sự rung động liên tục”.
Nếu như ta nhìn theo khía cạnh khác thì có thể nói năng lượng và vật chất có sự liên hệ với nhau và chúng có thể hoán đổi cho nhau.
Đồng thời, trong cuốn sách “Những bàn tay ánh sáng”, tiến sĩ Barbara Ann Brenna cũng chỉ ra rằng: “Vật chất chỉ đơn giản là nguồn năng lượng đang chuyển động chậm hoặc là kết tinh lại. Khi đó cơ thể con người cũng sẽ là nguồn năng lượng”.
Với lời lý giải này, ta hiểu rằng con người có thể hấp thụ được nguồn năng lượng đến từ vũ trụ. Do đó, người làm được những việc này chính là những vị cao tăng hay người tu hành chân chính.
Tu luyện thực sự là phải có cốt yếu là chỉ tâm và đồng hóa với đặc tính của vũ trụ. Khi đó, người tu luyện mới có thể kết tinh được năng lượng của vũ trụ. Khi năng lượng đạt đến một cảnh giới nhất định chúng sẽ làm thay đổi các tế bào của cơ thể. Từ đó chúng biến thành vật chất cao năng lượng và đó là những hạt xá lợi.
Xá lợi có thật không? Những trường hợp có thật về xá lợi
Trong kinh sách của Phật, khi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni nhập Niết bàn, sau đó được các đệ tử hỏa táng. Sau khi lửa tàn thì thu được 84.000 viên xá lợi với nhiều hình dạng, kích thước khác nhau tỏa ra nhiều tia sáng muôn màu. Sau đó những tinh thể này đã trở thành bảo vật vô giá và vô cùng quý báu của hội Phật giáo.
Nơi lưu trữ xá lợi của Phật Thích Ca Mâu Ni ở Ấn Độ
- Vào năm 1990, tại Singapore có một vị cao tăng đắc đạo là pháp sư Hoằng Huyền. Sau khi ông viên tịch đã tìm được 480 viên xá lị, có màu trong suốt, kích thước như hạt đỗ và vô cùng lấp lánh.
- Vào năm 1991, tại Trung Quốc, phó Hội trưởng hội Phật giáo Ngũ Đài Sơn viên khi viên tịch đã thu được 11.000 hạt Sarir và lập kỷ lục thế giới.
- Ở Việt Nam, năm 1034 thời vua Lý Thái Tông, theo Đại Việt Sử Ký Toàn có 2 nhà sư là Nghiêm Bảo Tính và Phạm Minh Tâm tăng viên tịch đã để lại những hạt xá lợi và được nhà vua đem thờ tại chùa Trường Thánh.
- Năm 1963, ở Việt Nam để chống lại sự đàn áp của Mỹ – Diệm, hoà thượng Thích Quảng Đức đã tự thiêu. Sau đó, thi hài được hỏa táng nhưng trái tim ngài thì không và biến thành một viên xá lợi có màu nâu thẫm. Hiện Trái tim xá lợi đã được thỉnh về chùa Việt Nam quốc tự để bảo vệ và hiện vẫn còn tồn tại cho đến ngày nay.
- Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã viên tịch ngày 22/1 ở tuổi 96, sau đó là nghi lễ trà tỳ đã diễn ra vào 30/1/ 2022. Khi cánh cửa Đài hỏa táng được mở ra, đệ tử của Sư ông đã đảnh lễ trước xá lợi của ngài, rồi thu nhận xá lợi đưa vào các bình sứ. Xá lợi của Thiền sư Thích Nhất Hạnh đã được cung thỉnh về Tổ đình Từ Hiếu theo di huấn của ngài.
- Hòa thượng Thích Giác Khang là chân sư đạo hạnh trong Hệ phái Khất Sĩ. Ngài đem cả cuộc đời phụng sự và hiến dâng cho đạo pháp. Đời Ngài là một tấm gương sáng, mẫu mực về hạnh tiết thực, xả ly, vô trụ và hướng đến đời sống đạo hạnh.Ngài đã viên tịch lúc 15 giờ ngày 30 tháng 3 năm 2013 và đã để lại rất nhiều xá lợi.
- Xá lợi Pháp sư Tịnh Không để lại có hình thù và ý nghĩa gì sẽ tùy theo mọi người tự cảm nhận. Trong đó, xá lợi lưỡi của ngài đại diện cho lòng từ bi và xá lợi hình sư tử là biểu thị Pháp – ngài cả đời hoằng dương không có gì sai biệt và dũng mãnh như “sư tử hống” trong Kinh Phật.
- Lễ Trà Tỳ của Hòa thượng Tuyên Hóa được cử hành vào ngày 28/7/95, tại Vạn-Phật Thánh Thành. Hòa Thượng Tuyên Hóa đã lưu lại nhiều loại xá lợi khác nhau.
- Hay gần đây nhất là năm 2023, cố Đại sư Tinh Vân ở Trung Quốc sau khi tịch viên đã để lại vô số viên xá lợi có màu trắng, đen, vàng,… nhẵn bóng như ngọc.
Trên đây là những thông tin chi tiết về xá lợi là gì, có thật hay không và sự hình thành của xá lợi mà chúng tôi đã tổng hợp. Để cập nhật thêm nhiều kiến thức, chủ đề mới, hấp dẫn hãy thường xuyên truy cập vào chuthapdoquangninh.org.vn mỗi ngày nhé!
