Mưa đá là hiện tượng thời tiết nguy hiểm gây nhiều thiệt hại nặng nề, đặc biệt là đối với ngành nông nghiệp. Vậy mưa đá là gì? Vì sao mưa đá chỉ xuất hiện vào mùa nắng nóng? Ảnh hưởng của mưa đá và cách phòng tránh ra sao? Mời bạn đọc tìm hiểu về hiện tượng thời tiết này trong bài viết dưới đây!
Mưa đá là gì?
Mưa đá là hiện tượng nước mưa đông tụ thành những cục băng, tảng đá có đa dạng kích thước, hình dáng đa dạng và rơi xuống mặt đất. Hiện tượng này xảy ra do bị ảnh hưởng bởi những đám mây giông và các đợt Frông lạnh cực mạnh tràn về nhanh. Những viên đá trong cơn mưa đá có kích thước khoảng 5mm cho đến hàng chục cm.
Mưa đá là nước mưa đông tụ thành băng
Mưa đá diễn ra trong khoảng 5 – 30 phút và thường rơi xuống cùng với mưa rào. Hiện tượng này thường xuất hiện ở các vùng núi hay các khu vực nằm ở giáp núi, giáp biển vào mùa mưa và mùa hè. Ở nước ta, mưa đá diễn ra ở khu vực miền Bắc chủ yếu là vào tháng 3 – 5.
Tại sao lại có mưa đá?
Sự hình thành của mưa đá là do các dòng không khí đối lưu hay nói theo cách khác là dòng không khí lên suốt liên tục. Điển hình là sự thay đổi giữa các tháng từ mùa nóng sang mùa lạnh và ngược lại.
Nếu nhiệt độ trong các đám mây lạnh hơn (- 20 độ C) thì hơi nước trong đám mây sẽ tạo ra những hạt băng nhỏ và rơi xuống. Hạt băng này khi gặp tầng mây thấp hơn biến thành những giọt nước có nhiệt độ dưới 0 độ C.
Mưa đá xảy ra do các dòng không khí đối lưu lên xuống thất thường
Các luồng không khí bên dưới không ngừng bốc lên cao, đã đưa một khối lượng các giọt nước lạnh lên tầng trên của mây. Sau đó chúng đông kết lại thành các hạt băng và tồn tại ở tầng trên. Điều này làm cho thể tích của các hạt băng ngày càng lớn và cho đến khi trọng lượng của chúng tăng đến một mức độ nhất định sẽ rơi xuống thấp.
Khi mưa đá rơi xuống tầng mây thấp sẽ được bọc thêm lớp màng nước, chịu tác động của không khí và bốc lên cao. Đến một lúc nào đó các luồng khí này sẽ không giữ được nữa và mưa đá sẽ rơi xuống mặt đất tạo nên các cơn mưa.
Xem thêm:
- Nguyên nhân chủ yếu hình thành gió mùa là gì? Tính chất của gió mùa
- Mưa axit là gì? Quá trình hình thành, tác hại và cách khắc phục
- Mưa ngâu là gì? Vào tháng mấy? Giải thích hiện tượng mưa ngâu
- Mưa là gì? Quá trình hình thành và lợi ích mà mưa mang lại
- Gió mùa Đông Bắc là gì? Gió mùa Tây Nam là gì?
Các dạng mưa đá thường thấy
Những viên mưa đá khi rơi xuống có hình dạng, kích thước khác nhau nhưng chung quy lại có 2 dạng chính, đó là:
- Mưa dạng hạt băng: Mưa đá nhỏ, có hình cầu hoặc hình nón với kích thước đường kính khoảng 5mm.
Mưa đá có nhiều kích thước, hình dạng
- Mưa dạng hạt nước đá: Loại mưa đá này có hạt nước đá màu trong suốt hoặc đục. Hình dạng không đều, có đường kính dao động từ 5 – 50mm, rơi xuống từ đám mây, có thể rơi thành màn không đều, rơi rời rạc.
Hầu hết, mưa đá có tốc độ rơi với vận tốc dao động từ 30 – 60m/s, thậm chí lên đến 90m/s. Chính vì thế, khi xảy ra mưa đá sẽ vô cùng nguy hiểm và gây tác hại lớn đến con người, động, thực vật.
Vì sao mưa đá chỉ xuất hiện vào mùa nóng?
Mưa đá chủ yếu xuất hiện vào mùa nóng ẩm hay khi nắng nóng gay gắt. Đặc biệt mưa đá hay xảy ra vào những tháng như 4, 5, 6 và 9, 10, 11. Đây là khoảng thời gian giao mùa giữa nóng sang lạnh và ngược lại. Nên những dòng đối lưu diễn ra mạnh mẽ dẫn đến việc hình thành mưa đá.
Hàm lượng nước trong không khí tăng cao vào mùa nắng nóng, đặc biệt là nắng gắt, thời tiết ẩm. Khi đó tầng khí quyển thấp nóng lên do nhận nhiều nhiệt năng. Từ đó hình thành nên cột không khí dưới nóng trên lạnh. Do đó, hiện tượng không khí đối lưu xảy ra mạnh mẽ, đám mây tích nhiều nước và gây ra hiện tượng mưa đá.
Mưa đá vào mùa nắng nóng bởi không khí đối lưu diễn ra mạnh mẽ
Dấu hiệu mưa đá sắp xảy ra là gì?
Rất khó để dự đoán trước hiện tượng mưa đá vì đây là một diễn biến bất thường của các luồng không khí nóng và lạnh. Bạn chỉ có thể nhận biết được mưa đá xảy ra qua những dấu hiệu như:
- Đám mây đen sẫm lại, có dạng như hình bầu vú.
- Gió và dông mạnh kèm theo tiếng với các tiếng ầm ầm, ù ù liên tục.
- Nhiệt độ trong không khí bỗng nhiên giảm mạnh, không khí lạnh đi.
- Tiếng động khi mưa rơi xuống trên mái nhà phát ra rất lớn.
Ảnh hưởng của mưa đá đến đời sống như thế nào?
Mưa đá xảy ra gây nguy hiểm và thiệt hại rất lớn cho đời sống của con người cũng như các loại động thực vật.
- Đối với con người: Khối lượng của mưa đá lớn, vận tốc rơi nhanh nếu đứng trong cơn mưa đá nặng thì có thể sẽ dẫn đến tử vong. Thậm chí, mưa đá rơi xuống còn gây thủng mái tôn, sập nhà cửa, gây hư hỏng xe cộ, phá hủy các công trình… Ngoài ra, mưa đá còn làm cho đường trơn trượt, gây mất an toàn khi tham gia giao thông, ảnh hưởng đến tính mạng của con người.
Mưa đá gây ảnh hưởng lớn đến sự an toàn của con người và động thực vật
- Đối với động vật: Động vật có thể sẽ chết hàng loạt do không chịu được không khí lạnh và mưa đá rơi trúng.
- Đối với thực vật: Các loại cây trồng, cây ăn quả bị dập nát, gãy cây, gãy cành không thể phát triển tốt. Đất đai bị ảnh hưởng bởi không khí lạnh đột ngột khiến cây khó sinh sôi nảy nở, dần dần dẫn đến mất cân bằng thảm thực vật.
Cách phòng tránh và giảm thiểu các tác hại mưa đá
Để giảm thiểu những tác hại do mưa đá gây ra thì bạn nên có những biện pháp phòng tránh hợp lý như:
- Đối với cây trồng, hoa quả: Dựng mái che chắc chắn để bảo vệ cũng như hạn chế những tác động do mưa đá gây ra.
- Mái nhà: Kiểm tra, gia cố lại mái nhà thường xuyên, đặc biệt ở những nơi thường xảy ra mưa đá nên sử dụng mái nhà có chất liệu chịu được va đập tốt, có thể cách âm…Và nên làm mái nhà dốc xuống 2 bên sẽ làm giảm được tác động do mưa đá gây ra.
- Kiểm tra nhà cửa: Xem xét lại kết cấu khung mái, xà gỗ bên trong nhà để gia cố lại cho cẩn thận. Nếu chưa chắc chắn thì nên xây dựng lại để cải thiện cũng như đảm bảo an toàn cho gia đình bạn.
Kiểm tra nhà cửa, gia cố cẩn thận để đảm bảo an toàn khi mưa đá
- Các biện pháp khác: Trường hợp các trận mưa đá lớn và kéo dài thì bạn nên trú dưới gầm giường, gầm bàn, tìm các vật cứng để che đầu,…tránh thiệt hại về người.
- Kiểm tra chất lượng nước: Trong mưa đá chứa một lượng độc tố gây hại cho sức khỏe. Vì vậy, sau khi mưa đá đi qua thì bạn nên kiểm tra lại chất lượng của nguồn nước để đảm bảo an toàn cho sức khỏe.
Trên đây là những chia sẻ về mưa đá là gì, nguyên nhân dấu hiệu cũng như ảnh hưởng và cách phòng tránh mưa đá. Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn giải đáp được thắc mắc của mình.
