Tùy bút là một thể loại văn xuôi được sử dụng nhiều trong các phẩm văn học nổi tiếng. Tuy nhiên, nhiều người chưa rõ tùy bút là gì? Đặc trưng, cách viết của thể loại này như nào? Vậy nên bài viết này, chúng tôi sẽ chia sẻ cho các bạn những thông tin chi tiết về tùy bút để các bạn hiểu rõ hơn nhé.
Tùy bút là gì?
Theo ngữ văn lớp 7, tùy bút là một thể loại văn học hình ký. Tác phẩm tùy bút là những tác phẩm mà tác giả đã ghi chép lại các sự kiện, sự việc, con người do chính mình quan sát, trải qua, suy ngẫm và nhận xét theo một cách trung thực nhất.
Tìm hiểu về thể loại tùy bút trong văn học
Thể loại tùy bút được coi là “một lối chơi độc tấu của cái tôi trữ tình”. Tùy bút nghĩa là tùy hứng mà viết. Tùy bút được viết lên là nhờ vào cảm hứng của tác giả. Mỗi con chữ, câu văn đều được trải qua những cảm xúc thật, trải nghiệm thật của nhà văn nên mỗi câu từ trong các bản tùy bút đều thấm đẫm chất thơ.
Nghệ thuật trong tùy bút
Như vậy, qua các thông tin ở trên chắc chắn các bạn đã hiểu rõ thể loại tùy bút là gì rồi. Trong phần này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nghệ thuật trong tùy bút.
Nghệ thuật của thể loại tùy bút
– Tùy bút chính là một loại văn chương tuỳ hứng. Vì vậy mà mỗi bản văn chương tuỳ bút đều mang trong mình một phong cách nghệ thuật tự do, phóng khoáng và đậm chất trữ tình.
– Tuỳ bút là những tác phẩm văn học mang đậm chất báo chí.
+ Chất văn trong các tác phẩm được thể hiện ở những cảm xúc của những nhân vật trữ tình. Đôi khi, trong tác phẩm cũng có những cảm xúc lãng mạn và bay bổng. Nhưng những con chữ này lại mang theo sự sâu sắc, đa chiều và ghi dấu ấn sâu đậm trong lòng của đọc giả.
+ Câu từ trau chuốt, tinh tế thể hiện rõ sự kỹ lưỡng cùng tài nghệ của những ngòi bút xuất chúng. Nội dung tùy bút luôn mang tính cập nhật, thể hiện nhanh những tin tức xảy ra trong cuộc sống hằng ngày mang đậm chất báo chí. Tuỳ bút cũng miêu tả, nói về những cái thực, việc thực và diễn ra trong đời sống thật.
Như vậy, một bài văn được xem là tác phẩm tùy bút không chỉ cần trau chuốt về từ ngữ, câu văn nhằm thể hiện được tính cập nhật của chất báo, nó còn phải thể hiện được mạch cảm xúc của nhân vật trữ tình trong tác phẩm. Mạch văn, câu chữ bên trong thể loại tùy bút cũng phải thể hiện được những suy ngẫm và tư tưởng của nhân vật một cách liền mạch, trong suốt.
Đặc trưng của thể loại tùy bút
Sau khi đã hiểu rõ hơn tùy bút là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về đặc trưng của thể loại tùy bút qua những thông tin dưới đây:
Những đặc trưng của thể loại văn tùy bút
Xét về đặc điểm của thể loại tùy bút, chúng ta nhận diện nó dựa vào một số yếu tố sau đây:
Đề tài
- Tùy bút có đề tài hết sức phong phú và đa dạng. Đề tài trong tùy bút có thể là tất cả các phương diện ở trong đời sống xã hội, từ văn hóa, lịch sử đến các vấn đề nóng, mang tính thời sự, đời tư,… Các đề tài luôn được tác giả đưa chất liệu vào trong tùy bút để thể hiện cái tôi suy ngẫm, suy tư của nhân vật trữ tình.
- Tùy bút là phóng theo bút mà viết. Vì vậy thường sẽ tái hiện cảm xúc, nội tâm của con người đan xen theo nhiều cung bậc cảm xúc. Đó có thể là thứ cảm xúc đơn giản về tình yêu thiên nhiên và con người, có thể là cảm xúc phức tạp, nỗi ám ảnh, sự day dứt,… Ngoài ra, tùy bút còn thể hiện được sự nhạy cảm hết sức tinh tế của tác giả trước vẻ đẹp của thiên nhiên và những giá trị văn hóa truyền thống.
Lời văn, giọng điệu
- Đặc điểm trong lời văn, giọng điệu của thể loại tùy bút bao giờ cũng uyển chuyển, linh hoạt, đầy sáng tạo và bất ngờ của nhân vật trữ tình. Lời văn có sự kết hợp nhuần nhuyễn giữa chất thơ và chất trần thuật để tạo cảm giác mềm mại hơn trong cách kể chuyện.
- Người nghệ sĩ trong thể loại tùy bút phải thật sự là một nhân vật xuất chúng, được coi là “bậc thầy ngôn từ” bởi lối hành văn độc tấu mới có thể đảm bảo trau chuốt từng từ ngữ, câu văn. Giọng điệu luôn chậm rãi giống như thủ đang thỉ tâm tình. Người kể chuyện xưng tôi – nhân vật trữ tình để dẫn dắt mạch cảm xúc cho toàn bài tùy bút.
Kết cấu
- Tùy bút không giống như các thể loại truyện ngắn hay tiểu thuyết khi chú trọng vào diễn biến, trình tự và cốt truyện, nó chỉ chú tâm thể hiện rõ dòng cảm xúc của nhân vật trữ tình.
- Nếu truyện ngắn, tiểu thuyết tập trung kể về một nhân vật với chuỗi hành trình trong cuộc sống của họ, thì tùy bút lại chú trọng làm nổi bật lên hình ảnh con người trong một khoảnh khắc. Đôi khi chỉ là một lát cắt bên trong chuỗi hành trình cuộc sống của con người. Trong đó, đan xen những suy tư, bình phẩm hay ca ngợi con người để làm nổi bật con người lên.
Các tác phẩm tùy bút hay nhất mọi thời đại
Qua các thông tin tùy bút là gì ở bên trên, chắc chắn các bạn đã hiểu rõ hơn về thể loại văn học này rồi. Chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về các tác phẩm tùy bút hay được nhiều người yêu thích ở dưới đây:
Những ngày thơ ấu – Tác giả Nguyên Hồng
Những ngày thơ ấu – Tác phẩm tùy bút nổi tiếng của Nguyên Hồng
Tác phẩm này kể về tuổi thơ cơ cực của cậu bé Hồng với những ký ức ám ảnh đến đau lòng. Hồng là một cậu bé được sinh ra trong một gia đình khá giả, thậm chí còn được coi là giàu khi có thầy làm cai ngục. Thế nhưng, khi ông sa chân vào thuốc phiện đã xin nghỉ việc và bán hết tài sản. Mẹ của Hồng sau khi cố gắng vun vén cho gia đình mà không thể cứu vãn được, đã nuốt nước mắt để lại Hồng và dắt theo đứa con gái đi tha hương cầu thực.
Không có sự dạy dỗ của cha, không có sự yêu thương và quan tâm của mẹ, Hồng đã trở thành một cậu nhóc bơ vơ không nơi nương tựa. Cậu la cà khắp nơi, giao du với đám bạn xấu và tập tành kiếm tiền. Đến khi cha mất, Hồng thực sự trở thành một chú chim gãy cánh, chỉ còn biết cúi đầu chịu đựng những lời đay nghiến và cay nghiệt dành cho gia đình mình.
Từ chiến trường khốc liệt – Tác giả Peter Arnett
Từ chiến trường khốc liệt là một cuốn tùy bút, hồi ký vô cùng hấp dẫn. Nó đã gây tiếng vang lớn tại Mỹ vào năm 1995. Cuốn sách giống như một chứng nhân lịch sử chứa đựng những hình ảnh, cảnh tượng của tác giả khi đã chứng kiến các cuộc chiến tranh tại Việt Nam, Lào, Iran,… và nhiều quốc gia khác trên thế giới.
Chuyện thời bao cấp – Nhiều tác giả
Tác phẩm tùy bút “Chuyện thời bao cấp” được nhiều người yêu thích
Câu chuyện là cái nhìn toàn cảnh về xã hội nước ta vào thời bao cấp. Những mẩu chuyện như các mảnh ghép tạo nên một bức tranh sinh động giúp cho người đọc dễ dàng hình dung được một thời bao cấp hoàn chỉnh. Một thời bao cấp với hàng vạn nỗi lo cơm, áo, gạo, tiền; với những nỗi sợ trong cuộc sống đang dần đánh bại sự sống của những con người nghèo khổ.
Cát bụi chân ai – Tác giả Tô Hoài
Câu chuyện đã khắc họa hình tượng của các nhà văn lớn như Nguyễn Tuân, Nguyễn Bính, Xuân Diệu, Nguyên Hồng,… Trong thời kỳ mà ngòi bút đi cùng với kháng chiến. Những áng văn bừng cháy giữa những cuộc kháng chiến khốc liệt được tô điểm thêm bằng những tình bạn đẹp đẽ của các nhà văn, nhà thơ vào thời bấy giờ.
Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để các bạn có thể hiểu rõ tùy bút là gì? Đặc điểm, cách viết và các tác phẩm tùy bút nổi tiếng. Nếu các bạn còn vấn đề gì chưa rõ về nội dung của bài viết, hãy bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp chi tiết nhé.
