Tiên lượng là thuật ngữ phổ biến trong y khoa, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu hết ý nghĩa của nó. Trong bài viết này hãy cùng chúng tôi tìm hiểu tiên lượng là gì và các mức độ tiên lượng bệnh trong y khoa nhé!
Tiên lượng là gì?
Tiên lượng là một thuật ngữ y học, là một dự đoán có tính khoa học về khả năng phát triển của bệnh và kết quả của nó. Bao gồm các loại dự đoán sau:
- Sự phát triển của các triệu chứng: các triệu chứng và dấu hiệu sẽ cải thiện, xấu đi, biến mất hoặc chúng sẽ ổn định dần theo thời gian;
- Chất lượng cuộc sống có bị ảnh hưởng.
- Nguy cơ các biến chứng và vấn đề sức khỏe liên quan: các biến chứng tiềm ẩn, mức độ nghiêm trọng, các xác suất xảy ra và các vấn đề sức khỏe liên quan;
- Khả năng sống sót.
Tiên lượng là dự đoán khả năng phát triển của bệnh
Tiên lượng dựa trên các kiến thức về quá trình điển hình của một bệnh nhất định, trạng thái thể chất, tinh thần của bệnh nhân và các bệnh kèm theo (nếu có), sau đó sẽ điều trị theo quy định và các yếu tố phụ thuộc vào trường hợp khác.
Một tiên lượng đầy đủ sẽ bao gồm thời gian dự kiến, kết quả và mô tả về sự phát triển của bệnh (tiến triển cải thiện, tiến triển xấu đi, khủng hoảng đột ngột hay không thể đoán trước…).
Khi được áp dụng cho một lượng dân số lớn, ước tính tiên lượng có thể rất chính xác. Ví dụ: tuyên bố “45% bệnh nhân bị sốc nhiễm trùng sẽ chết trong vòng 28 ngày” có thể tin cậy, bởi vì các nghiên cứu trước đó cho thấy 45% bệnh nhân bị sốc nhiễm trùng đã tử vong. Tuy nhiên, thông tin thống kê này không áp dụng để tiên lượng cho từng bệnh nhân, cần phải có thêm thông tin để xác định xem bệnh nhân ấy thuộc 45% người sẽ chết hay thuộc 55% người sống sót.
Các ước tính thường được dùng để mô tả tiên lượng bao gồm:
- Sống sót không tiến triển: Khoảng thời gian trong và sau khi dùng thuốc hoặc là điều trị trong thời gian bệnh được điều trị không trở nên tồi tệ hơn.
- Tỷ lệ sống: cho biết tỷ lệ phần trăm của những người trong nhóm nghiên cứu hoặc những người điều trị còn sống trong một khoảng thời gian nhất định sau khi được chẩn đoán.
- Thời gian sống sót: là thời gian còn lại của cuộc đời.
Tiên lượng xấu là gì?
Tiên lượng xấu được hiểu là bệnh nhân có khả năng sống sót hoặc hồi phục rất thấp.
Tiên lượng xấu là điều không ai muốn nghe
Câu này thường được các bác sĩ sử dụng sau khi giải thích cho người nhà bệnh nhân về tình trạng bệnh hiện tại của người bệnh, khả năng hồi phục hoặc diễn tiến bệnh không có tiến triển. Khả năng cứu chữa hoặc hồi phục thấp thì được coi là tiên lượng xấu, người nhà bệnh nhân nên chuẩn bị trước tinh thần đối với những tình huống xấu nhất có thể xảy ra.
Tiên lượng xấu tiếng anh là gì? Tiên lượng xấu trong tiếng Anh được gọi là bad prognosis.
Các mức độ tiên lượng bệnh
Các mức độ tiên lượng bệnh gồm có:
- Tiên lượng tốt: Tiên lượng tốt là gì? Tiên lượng tốt có nghĩa là bệnh nhân đang dần hồi phục, các dấu hiệu đang tốt dần lên. Chỉ trong một thời gian nữa bệnh nhân sẽ hồi phục và được xuất viện.
- Tiên lượng trung bình: Tiên lượng trung bình là gì? Tiên lượng trung bình là tình trạng của bệnh nhân không tốt hoặc không xấu, hoặc nó cũng có thể tốt lên hoặc là xấu đi, rất khó để đánh giá.
Các mức độ tiên lượng bệnh
- Tiên lượng nặng: Tiên lượng nặng là gì? Tiên lượng nặng có nghĩa là tình trạng của bệnh nhân đang ngày càng xấu đi. Khi bác sĩ thông báo tình trạng của bệnh nhân ngày càng xấu đi thì người nhà nên chuẩn bị sẵn tâm lý.
Sự khác nhau giữa chẩn đoán và tiên lượng
| Chẩn đoán | Tiên lượng |
| Chẩn đoán là một thuật ngữ y tế dùng để xác định bệnh của bệnh nhân từ các dấu hiệu và triệu chứng của nó. | Tiên lượng là một dự đoán khoa học về khả năng phát triển của bệnh và kết quả của nó. |
| Chẩn đoán sẽ dựa trên lịch sử y tế của bệnh nhân, khám lâm sàng và nếu cần sẽ thực hiện các xét nghiệm chuyên sâu hoặc thăm khám đặc hiệu. | Tiên lượng dựa trên kiến thức về quá trình điển hình của một bệnh nhất định, tinh thần và trạng thái thể chất của bệnh nhân, các bệnh kèm theo (nếu có) rồi điều trị theo quy định và các yếu tố phụ thuộc vào tùy trường hợp. |
| Chẩn đoán liên quan đến tình trạng hiện tại của bệnh nhân. | Tiên lượng liên quan đến sự phát triển trong tương lai về tình trạng bệnh của bệnh nhân. |
Trên đây là các thông tin về tiên lượng. Hy vọng các thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ tiên lượng là gì, tiên lượng xấu là gì cùng các mức độ tiên lượng bệnh khác. Nếu còn thắc mắc nào khác, hãy bình luận xuống phía dưới để chúng tôi giải đáp ngay cho bạn nhé!
