Tia UV có hại gì
Tia UV là gì?
Tia UV là từ viết tắt của từ tiếng anh Ultraviolet – tia cực tím hay còn được biết đến với tên gọi là tia tử ngoại. Đây là loại sóng điện từ có bước sóng ngắn hơn bước sóng của ánh sáng nhìn thấy nhưng lại có bước sóng dài hơn của tia X. Đặc biệt, phổ của tia tử ngoại được chia thành 2 vùng tia là:
- Vùng tử ngoại gần có bước sóng từ 380 – 200 nm
- Vùng tử ngoại xa (vùng tử ngoại chân không): có bước sóng từ 200 – 10 nm
Các tia UV có trong ánh sáng mặt trời. Ngoài ra, tia UV còn có ở những mỏ hàn, hang khoáng sản, đèn tia cực tím,…
Tia UV có mấy loại?
Phân loại tia UV
Dựa vào độ dài ngắn cbước sóng của tia cực tím mà chúng được chia ra thành 3 loại khác nhau cụ thể như sau:
– Tia UVA: có tới 95% tia nắng mặt trời thuộc loại UVA. Đây là những tia cực tím có bước sóng từ 400 – 315nm. Dù là trời nắng hay trời mưa, chỉ cần có ánh sáng mặt trời chiếu xuống thì vẫn xuất hiện tia UV.
– Tia UVB: là nhóm những tia cực tím có bước sóng trong khoảng 315 – 280nm. Tia UVB chỉ hoạt động mạnh mẽ tại nơi có nắng nhiều. Năng lượng của tia tử ngoại B này cao hơn tia UVA. Cho nên chúng gây ra nhiều nguy hại đối với sức khỏe con người.
– Tia UVC: là những tia cực tím có bước sóng ngắn nhất trong khoảng 280 – 100 nm. Chính vì vậy nên chúng có năng lượng cao nhất cho độ nguy hiểm đối với con người cũng là cao nhất. Tuy nhiên, những tia cực tím này qáu ngắn nên đều bị tầng Ozon cùng tầng khí quyển hấp thu. Chỉ một số nơi mà tằng Ozon bị yếu, thủng thì tia UVC mới có thể tác động đến con người.
Các tầng tiếp xúc của tia UV
Tác hại của tia UV đến sức khỏe con người
Thực tế nhiều nghiên cứu cho thấy những tia cực tím có rất nhiều tác hại. Cụ thể chúng được thể hiện như sau:
Tác hại của tia UV có thể gây ung thư da
Tia UV chính là tác nhân gây ung thư da chủ yếu và phổ biến nhất trong môi trường. Nếu như da của bạn tiếp xúc quá lâu dưới ánh nắng mặt trời sẽ tăng khả năng gây ra ung thư da. Mà cụ thể là ưng thư biểu mô tế bào đáy và ung thư biểu mô tế bào vảy cũng như xuất hiện các khối u ác tính. Các nghiên cứu ngày nay cho thấy có đến 90% bệnh ung thư da đều có nguyên nhân là do bức xạ của tia UV.
Dấu hiệu bạn mắc ung thư da rất đa dạng. Tùy vào loại ung thư da mà có thể xuất hiện một số dấu hiệu sau dây. Người dùng cần chú ý để có thể thăm khám kịp thời nhất.
– Xuất hiện nhiều nốt ruồi bất thường nổi trên da.
– Xuất hiện mụn cứng, có màu vàng ở mí mắt.
– Trên da có các u nhỏ có màu đỏ như thịt tươi hoặc màu tím bầm.
– Có những nốt u tròn như hạt ngọc hoặc trong mờ như sáp.
– Xuất hiện những đốm, mảng lớn màu đỏ hay màu tím trên da.
– Trên bề mặt da tự xuất hiện những mảng da thô ráp, sần sùi và đóng vảy.
– Vùng da bị tổn thương sau khi lành có màu đỏ, khi chạm vào thấy chắc và rắn.
– Phần tổn thương da xuất hiện viền không rõ ràng có màu đỏ, xanh, trắng hoặc thậm chí là xanh đen.
Tia UV tác động nghiêm trọng đến da
Tác hại của tia UV gây cháy nắng
Cháy nắng chắc không quá xa lạ với bạn nữa đúng không. Đây là hiện tượng bỏng da khi các tế bào biểu bì bị tổn thương. Tình trạng này xuất hiện là do bề mặt da hấp thụ năng lượng từ tia cực tím khi chúng tiếp xúc quá lâu với ánh sáng mặt trời. Lúc này, máu sẽ được luân chuyển thêm vào vùng da bị thương tổn để giúp chữa lành. Đó chính là lý do khiến cho da của bạn thường chuyển màu sang đỏ mỗi khi bị cháy nắng.
Có không ít người thường chủ quan với tình trạng cháy nắng. Nhưng tình trạng này thực sự nguy hiểm đấy. Bạn không được chủ quan cho rằng việc cháy nắng chỉ là một vấn đề nhỏ nhất thời. Nó có thể trở nên bỏng rát rất nghiêm trọng. Thậm chí, những tác hại từ tia UV còn gây ra những hậu quả khôn lường về lâu dài cho làn da của bạn như tạo nếp nhăn, gây nám, tàn nhang và thậm chí là ung thư da, tác động trực tiếp tới DNA của da.
Cháy nắng nghiêm trọng do tia UV
Tia UV gây tổn thương hệ thống miễn dịch
Da là một phần của hệ thống miễn dịch tự nhiên của cơ thể. Nhiều chuyên gia chăm sóc sức khỏe tin rằng bức xạ tia UV có thể làm thay đổi các chức năng của hệ thống miễn dịch. Khi bức xạ UV ngăn chặn các phản ứng miễn dịch, cơ thể sẽ giảm khả năng chống lại một số bệnh, bao gồm cả ung thư da. Người ta nghi ngờ rằng việc tiếp xúc quá nhiều với bức xạ UV cũng cản trở hiệu quả của việc chủng ngừa qua da. Đặc biệt, hiện tượng cháy nắng bởi tia UV có thể làm thay đổi chức năng cũng như sự phân bố của các tế bào bạch cầu ở cơ thể người trong khoảng 24 giờ sau khi tiếp xúc trực tiếp với ánh nắng mặt trời. Nếu để tình trạng này lặp lại quá nhiều lần với bức xạ UV lớn thì có thể gây ra tổn thương nghiêm trọng cho hệ thống miễn dịch cơ thể con người.
Tác hại của tia UV gây lão hóa da
Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cũng khiến da bị lão hóa sớm. Những người tắm nắng thường xuyên có biểu hiện lão hóa sớm – thường là trước 30 tuổi. Khác với lão hóa theo thời gian, tia tử ngoại có khả năng phá hủy collagen cùng các mô liên kết ở dưới lớp trên cùng của da. Da bị ảnh hưởng thường phát triển sắc tố không đều (đốm đỏ) trong những năm sau đó.
Cả quá trình lão hóa do ảnh hưởng và quá trình lão hóa theo thời gian đều gây ra nếp nhăn và mất độ đàn hồi của da.
Hơn nữa, tia UV còn gây ra sự khác biệt giữa các tone màu da, da không đều màu ảnh hưởng đến vẻ ngoài đặc biệt là chị em phụ nữ.
Nám da do tia UV
Tác hại của tia UV gây tổn thương mắt
Bức xạ từ tia cực tím còn ảnh hưởng nghiêm trọng tới mắt của bạn. Tiếp xuacs quá nhiều với tia cự tím là một trong những yếu tố nguy cơ dẫn đến sự phát triển của bệnh đục thủy tinh thể. Mà đục thủy tinh thể là một rối loạn về mắt được đặc trưng bởi sự thay đổi cấu trúc của thủy tinh thể gây ra nhìn mờ. Nó cũng là nguyên nhân hàng đầu gây mù lòa trên thế giới.
Trên thực tế, những người dành nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có thể bị đục thủy tinh thể sớm hơn những người khác. Học viện Nhãn khoa Hoa Kỳ khuyến nghị đeo kính râm chống tia cực tím và đội mũ rộng vành để giảm tiếp xúc với tia cực tím.
Ngoài ra, tia cực tím còn gây ra cháy nắng giác mạc, tình trạng này phát triển ở bề mặt ngoài của mắt. Tổn thương mô võng mạc và các bệnh về mắt khác cũng được biết hoặc nghi ngờ có liên quan đến việc tiếp xúc lâu dài với tia UV.
Như vậy, trên đây là tổng hợp một số thông tin hữu ích về tia UV là gì. Hãy nhớ phải mặc áo dài, bôi kem chống nắng trước khi ra khỏi nhà trong những ngày nắng để bảo vệ tốt sức khỏe của bản thân nhé.
Xem thêm:
- Hiện tượng khúc xạ ánh sáng và những điều có thể bạn chưa biết
- Cầu vồng lửa là gì? Phân biệt cầu vồng lửa và mây ngũ sắc
- Cực quang là gì? Giải mã nguồn “ánh sáng kỳ bí” xuất hiện trong tự nhiên
