Tất niên là một trong những phong tục không thể thiếu trong mỗi gia đình trước thời khắc đón chào năm mới. Vậy tất niên là gì? Cúng tất niên gồm những gì? Hãy cùng tìm hiểu trong bài viết này!
Tất niên là gì?
Tất niên hay cúng tất niên, tiệc tất niên, lễ tất niên, tiệc tất niên là nghi thức nhằm ghi nhận việc kết thúc một năm và chuẩn bị bước sang một năm mới.
Tất niên có thể là một bữa tiệc, một buổi tiệc liên hoan cuối năm để bước sang năm mới (Tết Tây) và là một phần trong nghi thức Tết lễ diễn ra vào những ngày cuối năm âm lịch, từ ngày 30 tháng Chạp (nếu là năm đủ) hoặc là ngày 29 tháng Chạp (nếu là năm thiếu).
Tất niên thường được diễn ra vào buổi chiều và buổi tối ngày này, người ta làm mâm cỗ cúng tất niên sau đó dọn tiệc mời khách đến dự. Tất niên là lúc mà mọi người quây quần bên mâm cơm gia đình và cùng chào đón năm mới.
Tiệc tất niên là dịp mà mọi người cùng nhau ăn bữa cơm cuối năm
Tất niên tiếng Trung là gì?
Trong tiếng Trung tiệc tất niên là 年终聚会.
Tất niên tiếng Anh là gì?
Trong tiếng Anh, tiệc tất niên là Year End Party, có nghĩa là buổi tiệc liên hoan cuối năm để mọi người cùng sum họp bên nhau, tạm biệt một năm cũ sắp .
Cúng tất niên vào ngày nào?
Tất niên ngày mấy là thắc mắc của khá nhiều người. Theo đó lễ tất niên tại gia thường được tiến hành vào chiều 30 Tết. Trong ngày 30 Tết, nhà nhà người người sẽ dọn dẹp nhà cửa để chuẩn bị đón Tết. Đầu tiên là lau chùi, trang hoàng bàn thờ Phật, bàn thờ Tổ tiên với hương, hoa, mâm ngũ quả, đèn nến đầy đủ.
Sau đó trang hoàng nhà cửa với hoa mai, hoa đào, quất… Cuối cùng là chuẩn bị một mâm cỗ cúng tất niên.
Người ta thường cúng tất niên vào ngày cuối cùng của năm âm lịch
Ví dụ như tất niên 2021 vào ngày 30. Con tất niên 2022 ngày bao nhiêu?
Thường thì lễ cúng tất niên được tổ chức vào ngày cuối cùng của năm tính theo lịch âm (ngày 30 tháng 12 âm lịch, một số năm thiếu thì sẽ được tổ chức vào ngày 29 Tết). Riêng năm 2022 vì không có ngày 30 âm lịch nên chúng ta có thể cúng muộn nhất vào ngày 29 Tết.
Cúng tất niên gồm những gì?
Mâm cúng tất niên truyền thống thường có các lễ vật sau đây:
Hương và đèn
Hương và đèn là hai lễ vật quan trọng và không thể thiếu khi cúng tất niên. Hương và đèn là lễ vật đại diện cho sự tinh tú và là sợi dây gắn kết giữa cõi âm với cõi dương. Các gia đình thường chuẩn bị hai cây đèn đặt hai bên bàn thờ, là biểu tượng cho mặt trời và mặt trăng. Ngoài ra, bạn có thể thay thế đèn bằng nến.
Mâm ngũ quả
Mâm ngũ quả cũng là một trong những lễ vật quan trọng khi cúng tất niên. Khi làm mâm ngũ quả, bạn nên chọn những loại hoa quả tươi, màu sắc bắt mắt, không bị thối hoặc dập nát. Đặc biệt, bạn không nên sử dụng hoa quả nhựa, như vậy sẽ làm giảm đi ý nghĩa của mâm và “phạm thượng” tới ông bà tổ tiên.
Mâm ngũ quả
Bên cạnh đó, bạn không nên bày mâm ngũ quả ở chính giữa bàn thờ. Theo quan niệm của ông bà ngày xưa, mâm ngũ quả đặt ở giữa bàn thờ sẽ che đi trục linh khí chính từ bát hương.
Mâm cơm cúng tất tiên
Mâm cơm cúng tất niên cơ bản thường gồm có:
Gạo, muối.
Trà, rượu, nước lọc.
Giấy tiền vàng mã cúng Tất niên.
Bánh kẹo.
Trầu cau.
Chè, xôi, cháo trắng.
Tam sên.
Gà ta luộc.
Heo sữa quay.
Bánh bao.
Bánh chưng hoặc bánh tét.
Chả lụa.
Mâm cúng tất niên có thể thay đổi tùy theo từng vùng miền, đặc trưng văn hóa và phong tục của khu vực đó.
Chẳng hạn:
Ở miền Bắc: Mâm cơm tất niên thường có canh móng giò hầm măng, bánh chưng, xôi gấc, giò hoặc chả lụa, thịt lợn luộc, gà trống luộc nguyên con, miến nấu lòng gà, nộm, dưa hành muối, thịt đông…
Mâm cơm tất niên đặc trưng của miền Bắc
Ở miền Trung: Mâm cơm cúng tất niên thường có giò lụa Huế, miến Huế, thịt lợn luộc, gà bóp rau răm, măng khô ninh, ram rán…
Ở miền Nam: Mâm cơm cúng tất niên thường gồm có bánh tét, gỏi tôm thịt, củ cải ngâm nước mắm, thịt lợn luộc, giò chả, canh măng nấu, thịt kho tàu, canh khổ qua nhồi thịt,…
Văn khấn tất niên 30 Tết
Bài văn cúng tất niên trong nhà chiều 30 Tết như sau:
Nam Mô A Di Đà Phật! (3 lần)
Con kính lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương.
Con kính lạy Hoàng thiên, Hậu Thổ, chư vị Tôn thần.
Con kính lạy ngài Kim niên Đương cai Thái Tuế chí đức tôn thần.
Con kính lạy các ngài Bản cảnh Thành hoàng chư vị Đại Vương.
Con kính lạy ngài Bản xứ Thần linh Thổ địa tôn thần.
Con kính lạy các ngài Ngũ phương, Ngũ Thổ, Long mạch, Tài thần, Bản gia Táo quân, cùng tất cả các vị thần linh cai quản trong xứ này.
Con kính lạy chư gia Cao Tằng Tổ Khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Tiên linh nội ngoại họ ………
Hôm nay là ngày 30 tháng Chạp năm …….
Tín chủ (chúng) con là: ………..
Ngụ tại……….
Trước án kính cẩn thưa trình: Đông tàn sắp hết, năm kiệt tháng cùng, xuân tiết gần kề, minh niên sắp tới.
Chúng con cùng toàn thể gia quyến sắm sanh phẩm vật hương hoa, cơm canh thịnh soạn, sửa lễ tất niên, dâng cúng Thiên Địa tôn thần, phụng hiến Tổ tiên, truy niệm chư linh.
Theo như thường lệ tuế trừ cáo tế, cúi xin chư vị tôn thần, liệt vị gia tiên, bản xứ tiền hậu chư vị hương linh giáng lâm án toạ, phủ thùy chứng giám, thụ hưởng lễ vật, phù hộ toàn gia lớn bé trẻ già bình an thịnh vượng, bách sự như ý, vạn sự tốt lành, luôn luôn mạnh khoẻ, gia đình hoà thuận.
Thành tâm bái thỉnh, cúi xin chư vị tôn thần và gia tiên nội ngoại chứng giám phù hộ độ trì.
Nam Mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy).
Hi vọng rằng những chia sẻ trên đây của chúng tôi đã giúp bạn hiểu rõ tiệc tất niên là gì cũng như thực đơn tất niên tại nhà như thế nào. Chúc bạn sẽ có những bữa cơm tất niên thật vui vẻ và ấm áp bên bạn bè, người thân để tiễn đưa năm cũ và đón chào một năm mới với nhiều niềm vui và may mắn.
