Sông Bạch Đằng ở đâu? thuộc tỉnh nào, có vị trí đặc biệt ra sao? Tại con sông sông Bạch Đằng đã xảy ra những trận chiến khốc liệt nào để bảo vệ đất nước. Có những sự kiện nào diễn ra? Theo dõi bài viết dưới đây để tìm câu trả lời về sông Bạch Đằng nhé!
Sông Bạch Đằng ở đâu?
Sông Bạch Đằng là địa điểm ghi dấu nhiều chiến công lao, chiến tích của các vị anh hùng dân tộc Việt Nam. Vậy sông Bạch Đằng thuộc tỉnh nào, nằm ở đâu hiện nay?
Vị trí sông Bạch Đằng ngày nay
Sông Bạch Đằng còn được gọi là Bạch Đằng Giang, sông Vân Cừ nằm ở thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh và huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng, nằm cách Vịnh Hạ Long và cửa Lục khoảng 40km. Điểm đầu của sông Bạch Đằng là Phà Rừng còn điểm cuối là cửa Nam Triệu thuộc thành phố Hải Phòng.
Sông Bạch Đằng nằm giữa 2 tỉnh Quảng Ninh và Hải Phòng
Con sông này có chiều dài khoảng 32km với hệ thống sông ngòi dày đặc. Bởi vì sông Bạch Đằng có địa hình hiểm trở, nhiều hang động, rừng rậm nên rất thuận lợi cho việc bố trí phòng thủ quốc gia.
Ngoài ra, con sông này cũng thuộc tuyến đường thủy trọng yếu để đi vào Hà Nội ( hay Thăng Long ngày xưa). Đây cũng chính là con đường thủy duy nhất đi từ miền Nam Trung Quốc đến cửa sông Nam Triệu, đi qua sông Thầy, sông Đuống. Cuối cùng đi đến điểm cuối là sông Hồng để vào Thăng Long (Hà Nội).
Đặc điểm của sông Bạch Đằng
Để hiểu rõ hơn Sông Bạch Đằng ở đâu ta cần tìm hiểu về những đặc điểm của con sông này. Con sông này có 2 bên bờ là hệ thống sông ngòi dày đặc với 5 nhánh phụ đổ vào và 3 nhánh phụ đổ nước ra biển. Bên cạnh đó, dòng sông nằm trong khu vực có hạ lưu thấp, chịu ảnh hưởng mạnh của thủy triều. Nước thủy triều sẽ dâng lên từ nửa đêm cho đến sáng, trải dài sang 2 bên bờ lên đến 1200km.
Mực nước sông Bạch Đằng khi thủy triều lên, xuống chênh nhau rất lớn lên đến trên 3 mét. Nhờ dựa vào đặc điểm này mà Ngô Quyền đã tận dụng vị thế của con sông để đánh bại quân Nam Hán, giành chiến thắng vẻ vang trên sông Bạch Đằng năm xưa.
Các bãi cọc sông Bạch Đằng ở tỉnh nào?
Ngoài câu hỏi về sông Bạch Đằng ở đâu thì vị trí các bãi cọc sông Bạch Đằng hiện nay thuộc tỉnh nào, cũng là điều mà nhiều người thắc mắc. Bãi cọc Bạch Đằng nhận được nhiều sự quan tâm vì đây là nơi ghi dấu trang lịch sử hào hùng của dân tộc Việt Nam từ nghìn năm trước. Trải qua nhiều năm lịch sử với các dấu tích của trận chiến năm xưa hiện nay các bãi cọc vẫn còn những điểm như sau:
Bãi cọc Yên Giang
Một bãi cọc sông Bạch Đằng khá nổi tiếng hiện nay nằm ở cửa sông Chanh đó chính là bãi cọc Yên Giang. Bãi Cọc này được tìm thấy năm 1983 khi người dân ở đây đang đào đất đắp đê. Nó nằm ở vị trí trong một cái đầm nước giáp với đê của sông Chanh, thuộc Yên Giang, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.
Bãi cọc sau trận chiến Bạch Đằng năm 1288 ở Yên Giang, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh.
Hầu hết, cọc tìm thấy ở khu vực này đều được cắm nằm chếch theo hướng đông 15 độ và cắm, xếp theo hình chữ “chi”. Các cọc này đều rất lớn, làm bằng gỗ táu hoặc gỗ lim, vẫn còn giữ nguyên vỏ.
Phần đầu cọc được vót nhọn, mỗi cọc có độ dài trung bình khoảng từ 2.6 m đến 2.8 m, cọc dài nhất lên tới 3.2m. Hiện nay, bãi cọc Yên Giang đã được xây dựng lại và khoanh vùng bảo vệ với diện tích khoảng 220m2.
Bãi cọc đồng Vạn Muối
Bãi cọc đồng Vạn Muối được tìm thấy vào năm 2005 trên cửa sông Rút thuộc địa phận Nam Hòa, thị xã Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Trong quá trình canh tác, nuôi trồng người dân ở đây đã phát hiện ra rất nhiều cọc gỗ cắm đứng, cắm xiên khác nhau ở khu vực đồng Vạn Muối này.
Bãi cọc ở đây có hàng chục cây cọc được cắm trên một khu vực rộng khoảng 100m, dài khoảng 300m. Theo như quan sát và nghiên cứu thì người xưa đã dùng loại cọc có đường kính trung bình từ 7 – 10cm, lớn nhất là từ 20 – 22cm, được cắm theo thế hiểm hóc. Sau khi được phát hiện một số cọc ở Vạn Muối đã được đưa về trưng bày trong Bảo tàng ở Bạch Đằng.
Bãi cọc Vạn Muối trên sông Bạch Đằng
Theo đó, cách đóng cọc ở Vạn Muối cho đến nay vẫn là một ẩn số. Tuy nhiên, dân gian đã truyền lại thì người xưa sử dụng các đóng cọc như sau:
– Đầu tiên, cọc sẽ được vót nhọn ở mũi rồi đưa mũi cọc nhọn cắm sâu xuống trước ở một mức độ nhất định.
– Tiếp đó, họ sẽ sử dụng dây thừng để buộc 2 rọ mây vắt qua phần đầu của cọc
– Sau đó, họ sẽ nhét những viên đá vào rọ cho đến khi cọc được ấn chặt xuống đến một độ cao nhất định thì sẽ chuyển rọ đá đi và tiến hành đẽo nhọn đầu cọc.
Bãi cọc đồng Má Ngựa
Bãi cọc đồng Má Ngựa của sông Bạch Đằng nằm ở đâu? Bãi cọc này nằm trên cửa sông Kênh, cách bãi cọc Vạn Muối khoảng 1km đi về hướng Nam. Bãi cọc đồng Má Ngựa thuộc khu Hưng Học, phường Nam Hòa, thị xã Quảng Yên.
Các thức cắm cọc đồng Má Ngựa cũng tương đối đặc biệt. Cọc được cắm thành dãy như tường thành dày đặc theo cùng 1 hướng, cọc được chọn từ nhiều loại gỗ khác nhau khá đa dạng từ: hoàng linh, chò chỉ, chò nâu, lim xẹt,…
Bãi cọc Đồng Má Ngựa được tìm thấy năm 2009
Đây cũng là một trong những bãi cọc lớn với quy mô 2100m2, độ dài tính theo chiều Đông – Tây là khoảng 70, còn độ rộng theo chiều Bắc Nam khoảng 30m. Bên cạnh đó, mật độ phân bố của các cọc cũng như độ sâu không đồng đều.
Sông Bạch Đằng có những trận đánh nào trong lịch sử?
Cùng với việc tìm hiểu sông Bạch Đằng ở đâu thì chúng ta cũng sẽ đi giải đáp câu hỏi Sông bạch đằng có sự kiện gì, trận đánh nào trong lịch sử. Dưới đây là những cuộc thủy chiến vẻ vang mang lại nhiều thắng lợi lớn cho nhân dân ta:
Sự kiện Ngô Quyền đánh bại quân Nam Hán năm 938
Chiến thắng Bạch Đằng lần thứ nhất năm 938 được ghi nhận lần đầu trên dòng sông này. Đó là sự kiện Ngô Quyền đánh bại âm mưu xâm lược của quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng. Vào năm 938, Ngô Quyền đã sai Dương Tam Kha chỉ huy quân chặt khoảng 3000 cây gỗ sau đó vót nhọn và bịt sắt vào đầu. Tiếp đó, đóng những cây cọc xuống lòng sông Bạch Đằng một quãng dài khoảng 3 dặm.
Trận chiến đánh đuổi quân Nam Hán trên sông Bạch Đằng
Dựa vào tài trí thông minh, sự quan sát tỉ mỉ của Ngô Quyền đã vận dụng 1 cách triệt để quy luật thủy triều để lãnh đạo quân lính đánh chống lại quân xâm lược Nam Hán. Trong trận chiến này ông đã ra lệnh hoãn binh cho quân lính, để quân bỏ chạy lên thượng lưu nhằm dụ địch đi vào vùng nước cắm cọc.
Đến khi thủy triều xuống rút mạnh, Ngô Quyền mới hạ lệnh cho quân lính đổ ra đánh. Khi đó, bãi cọc nhọn sẽ nhô lên làm cho quân địch bị mắc lại, cọc nhọn làm thuyền sẽ bị vỡ tan tành. Trong trận chiến này, quân địch đã bị thua một cách thảm hại, tướng địch Lưu Hoằng Tháo phải bỏ mạng.
Trận chiến này có ý nghĩa lịch sử to lớn, ghi lại dấu ấn và đánh dấu nghệ thuật quân sự đỉnh cao của Việt Nam thời đó. Chỉ vỏn vẹn 1 ngày, nhân dân ta đã đánh đuổi quân xâm lược ra khỏi nước nhà và chấm dứt hơn 1000 năm Bắc thuộc.
Sự kiện Lê Đại Hành đánh tan quân Tống năm 981
Đây cũng là trận chiến cũng không kém phần huy hoàng đánh tan quân Tống năm 981, diễn ra trên sông Bạch Đằng với sự chỉ đạo của thời vua Lê Đại Hành.
Lê Đại Hành chỉ huy đánh quân Tống trên sông Bạch Đằng
Vào ngày 24/01/981, đội quân xâm lược nhà Tống do Hầu Nhân Bảo chỉ huy đã ồ ạt tiến vào nước ta cửa sông Bạch Đằng. Khi đó, quân dân Đại Cồ Việt đã bị bọn chúng đánh và gặp thất bại ngay trong trận chiến đầu tiên. Sau thất bại đó, Lê Đại Hành đã bí mật tăng cường vũ khí, lực lượng binh lính và chọn nơi khúc hiểm, yếu nhất trên sông Bạch Đằng để mai phục quân địch. Cho đến ngày 28/4/981, một trận chiến quyết liệt đã nổ ra ngay trên sông Bạch Đằng.
Áp dụng tương tự như cách đánh của Ngô Quyền, Lê Đại Hành đã sử dụng mưu kế vờ thua chạy trốn để dụ địch vào chỗ hiểm. Khi thuyền của Hầu Nhân Bảo – đội quân nhà Tống lọt vào trận địa mai phục, ông mới hô quân đưa ra đánh. Dưới sự chỉ huy của Lê Đại hành từ các trận địa mai phục đã lập lên trước đó để đánh nhà Tống và dân ta đã giành được chiến thắng vẻ vang, tướng địch đã bị giết chết.
Trận chiến trên sông Bạch Đằng đánh tan quân Tống xâm lược nước ta năm 981 đã đại thắng. Cũng từ đó, nhà Tống đã có phần kinh sợ và kính nể tài năng cũng như bản lĩnh của Lê Đại Hành.
Trận thủy chiến chấn động thế giới do Hưng Đạo Vương chỉ huy năm 1288
Đến thời nhà Trần, Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn cũng được học hỏi kinh nghiệm của người đi trước và vận dụng quy luật thủy triều trên sông Bạch Đằng để đánh bại quân Nguyên – Mông. Vào năm 1288, ông đã bày thế trận mai phục trên sông Bạch Đằng để chống lại quân Nguyên Mông.
Hưng Đạo Vương đã chỉ huy quân dân Đại Việt một trận địa mai phục quân địch lớn ngay trên sông Bạch Đằng. Họ dùng các loại gỗ lim, gỗ táu sau đó mang đi đẽo nhọn và mang cắm xuống lòng sông ở các cửa dẫn ra biển như sông Kênh, sông Rút, sông Chanh.
Trận thủy chiến Bạch Đằng năm 1288
Chỉ huy đội quân Nguyên Mông khi đó là Tướng Ô Mã Nhi đã bị rơi vào trận địa mai phục nên lập tức tháo chạy. Trên đường rút quân chúng đã gặp lúc thủy triều xuống, các cọc gỗ nổi lên đâm thủng thuyền. Trong lúc đó, đội quân Đại Việt do Trần Hưng Đạo đã đổ ra 2 bên bờ sông đánh úp quân địch từ phía sau và khiến chúng không kịp trở tay, bị tổn thất nặng nề.
Đây cũng là trận đánh quan trọng và chấm dứt cuộc chiến xâm lược của quân Nguyên Mông lần thứ 3. Cuộc chiến do Hưng Đạo Vương đã mang lại chiến công vẻ vang nhất trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của nước nhà.
Hy vọng, thông qua bài viết này về sông Bạch Đằng ở đâu, thuộc tỉnh nào và các sự kiện lịch sử đã diễn ra tại đây đã giải đáp được thắc mắc cho bạn. Để tìm hiểu thêm nhiều thông tin thú vị về những sự kiện lịch sử hay các thông tin khác hãy thường xuyên truy cập vào chuthapdoquangninh.org.vn nhé!
