Nhân sinh quan là vấn đề được nhắc đến rất nhiều trong cuộc sống hằng ngày khi nói về các triết lý. Vậy nhân sinh quan là gì? Chúng tôi sẽ chia sẻ cho các bạn những thông tin chi tiết để các bạn có thể hiểu rõ hơn về khái niệm này.
Nhân sinh quan là gì?
Theo từ điển tiếng Việt, nhân sinh quan chính là hệ thống các quan niệm về cuộc đời, ý nghĩa và mục đích sống của con người. Qua đó cho thấy được các giá trị, dạy và thuyết phục chúng ta về ý nghĩa của cuộc sống này.
Nói một cách đơn giản, nhân sinh quan chính là cách con người nhìn nhận về cuộc đời hay đạo làm người của chúng ta. Nhờ vậy mà chúng ta mới có cách nhìn tươi sáng, tốt đẹp hơn về con đường phía trước.
Tìm hiểu chi tiết về khái niệm nhân sinh quan
Nhân sinh quan có ý nghĩa vô cùng quan trọng, hướng con người đến ý chí và sự phấn đấu. Nó là nguồn gốc của mọi suy nghĩ, chi phối các hành vi và hoạt động của con người trong đời sống.
Việc nghiên cứu về nhân sinh quan chính là nghiên cứu về tư tưởng, thái độ và hành vi của con người. Qua đó mới hiểu được suy nghĩ, cách giải quyết và tư tưởng logic của con người. Mỗi thời đại khác nhau, con người sẽ có nhân sinh quan khác nhau bởi nhân sinh quan luôn đồng hành cùng sự phát triển của xã hội. Nó bị ảnh hưởng, tác động và phản ánh bên trong nhận thức của con người.
Thế giới quan là gì?
Thế giới quan là tập hợp những nhận thức của con người về thế giới xung quanh, bản thân, con người và vị trí của họ ở trong thế giới này. Nó là kim chỉ nam cho cuộc đời của một người, từ thực tiễn cho đến hoạt động nhận thức thế giới và quan điểm bản thân đến lý tưởng, giá trị cuộc sống.
Nhân sinh quan trong Triết học
Sau khi hiểu rõ nhân sinh quan là gì ở bên trên, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về nhân sinh quan trong Triết học. Triết học đã đưa ra lý giải về lý luận, nguồn gốc, sự phát triển và sự tồn tại về nhân sinh quan. Khác với động vật, bất kỳ người nào cũng có quan niệm riêng của mình về cuộc sống.
Nó được thể hiện rõ ở ý thức, nhận thức và cách nhìn nhận của con người về thế giới. Xét ở đời thường thì nó chỉ là nhân sinh quan tự phát, nhưng khi được các nhà tư tưởng khái quát lại thành quan điểm, thì nó đã được nâng lên thành lý luận và tạo ra một nhân sinh quan tự giác, mang đầy tính nguyên lý của Triết học.
Nhân sinh quan theo cái nhìn của các nhà Triết học gia
Các quan điểm được đưa ra về nhân sinh quan
– Chủ nghĩa Mác là khoa học của những quy luật phát triển trong lịch sử. Do vậy, nó chỉ rõ những hoạt động của con người có tác dụng cải tạo tự nhiên và xã hội.
– Sứ mệnh cao cả của mỗi người chính là thúc đẩy cho xã hội phát triển ngày càng tốt hơn. Thông qua những hoạt động lao động, sáng tạo và cải tạo xã hội mà từng người đã đóng góp, đem đến một xã hội tốt đẹp, tự do, ấm no và hạnh phúc. Đây cũng là nhu cầu, mong muốn của con người khi đáp ứng được các nhu cầu ngày càng cao trong cuộc sống.
– Hoàn thiện các năng lực trí tuệ và tình cảm của bản thân mình, giúp từng người có thể nhận thức và tìm kiếm được giá trị chân chính trong quá trình phấn đấu. Đó chính là nhân sinh quan cách mạng, mang tính khoa học của tầng lớp giai cấp vô sản, của con người trong chế độ xã hội chủ nghĩa.
Nội dung nhân sinh quan trong Triết học
Nhân sinh quan phản ánh rõ sự tồn tại của xã hội loài người. Qua đó, thể hiện về nhu cầu, lợi ích, khát vọng và hoài bão của con người trong từng chế độ xã hội. Những khao khát chinh phục thúc dục họ phải thực hiện những hành động thực tế. Trong xã hội có giai cấp, nhân sinh quan cũng sẽ có tính giai cấp để mang đến sự phù hợp cho xã hội.
Các tác động của nhân sinh quan với xã hội
Nhân sinh quan định hướng cho con người lựa chọn, hành động vì mục đích đã đề ra. Nếu nhân sinh quan phản ánh đúng khuynh hướng khách quan của lịch sử thì sẽ là một nhân tố cải tạo xã hội rất mạnh mẽ. Ngược lại, nếu phản ánh không đúng thì sẽ là cản trở xã hội tiến lên. Do đó mỗi người cần phải thấy được trách nhiệm, vai trò và củng cố lý tưởng của mình.
Nhân sinh quan trong Phật giáo
Qua những thông tin trên, chắc chắn các bạn đã hiểu rõ nhân sinh quan là gì rồi. Trong phần này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nhân sinh quan theo quan điểm của Phật giáo.
Ý nghĩa của nhân sinh quan theo Phật giáo
Nguồn gốc hình thành và phát triển của nhân sinh quan
Nhân sinh quan hình thành và phát triển dựa vào kinh tế, chính trị, xã hội và tư tưởng văn hóa của Ấn Độ cổ đại trước Công nguyên. Đồng thời, nó còn có xuất phát từ tấm lòng từ bi, hỷ xả và cứu khổ cứu nạn. Chính giá trị chân, thiện mỹ đã hướng con người đến cái đẹp bên trong tâm hồn.
Nhân sinh quan trong Phật giáo là hệ thống các quan điểm, quan niệm của đạo Phật về nguồn gốc, bản chất và cấu tạo của con người. Qua đó định hướng được mục tiêu, thái độ sống và giá trị của con người hướng đến giải thoát con người khỏi bể khổ, trầm luân. Đặc biệt, nó tạo ra niềm tin lớn để con người tin tưởng và có động lực cố gắng để phát triển bản thân.
Nội dung chủ đạo của nhân sinh quan trong phật giáo
Nội dung cơ bản của nhân sinh quan trong Phật giáo tập trung vào 2 vấn đề chính cơ bản nhất, đó là sự khổ não và giải thoát khỏi nỗi khổ. Khi con người cảm thấy nhẹ nhàng, tâm yên chính là lúc nỗi khổ không còn cần chế ngự nữa.
Khổ chính là sự tất yếu, là sự luân hồi. Muốn thoát khỏi khổ đau thì con người cần phải tu tâm dưỡng tính, tích công đức để tự thoát khỏi vòng luân hồi, nghiệp chướng.
Nhân sinh quan trong Phật giáo tập trung vào sự khổ não và giải thoát khỏi khổ đau
Để giải thoát chúng sinh khỏi nghiệp nhân quả luân hồi, Đức Phật đã nêu ra Tứ diệu đế và Thập nhị nhân duyên. Đây là những khía cạnh tiếp cận giúp con người thấy được ý nghĩa, cách sống và sự lựa chọn sống có ý nghĩa. Trong đó:
– Tứ diệu đế là bốn chân lý giải thoát mà con người cần phải nhận thức được, gồm có: Khổ đế, Tập đế, Diệt đế và Đạo đế.
+ Khổ đế chính là mọi nỗi khổ của con người ở trên thế gian. Ai cũng có những nỗi khổ riêng không giống nhau, dù già hay trẻ, dù giàu hay nghèo,… Có thể kể đến như ốm đau, bệnh tật, nghèo đói, tuổi già, cầu mà không được, hay yêu thương mà phải chia lìa,…
+ Tập đế chính là sự thật về nguyên nhân, bản chất đau khổ của con người. Cho thấy rõ nguyên nhân mà con người cần xác định được để kéo mình thoát khỏi nỗi khổ. Đó là sự vô minh, cội nguồn của tham – sân – si đã khiến cho con người tạo nghiệp và chịu quả Khổ.
+ Diệt đế là tận diệt của sự khổ đau, chấm dứt luân hồi sinh tử và đạt được cảnh giới giác ngộ, giải thoát, đây gọi là Niết bàn tịch diệt.
+ Đạo đế là con đường để chúng ta hướng đến giác ngộ. Khi đó, con người có thể chấm dứt mọi khổ đau và đạt được hạnh phúc chân thật do Đức Phật vạch ra.
– Thập nhị nhân duyên là phép tu hành của Duyên giác thừa, chủ yếu quan sát về mọi sự vật đến lúc luân hồi đều do nhân duyên. Nhân duyên hội họp thì gọi là sinh, mà nhân duyên tan rã thì gọi là diệt, sự thật vốn không có gì sinh – diệt cả. Tính chất luân hồi cũng không phải bất diệt, có sinh và hồi trong một kiếp nhân sinh. Thập nhị (12) nhân duyên bao gồm: Vô minh (u mê, không sáng suốt); thức; hành; danh sắc; xúc; lục nhập; thọ; ái; hữu; thủ; sinh; lão tử.
Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để các bạn có thể hiểu rõ thế giới quan và nhân sinh quan là gì? Những quan niệm về nhân sinh quan theo Phật Giáo và Triết học như nào? Nếu có vấn đề gì còn chưa rõ về nội dung của bài viết, các bạn hãy bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp chi tiết nhất.
