Thiên nhiên thường chứa nhiều điều bí ẩn mà chúng ta không thể lường trước được. Sự nóng lên toàn cầu, hiện tượng El Nino diễn ra gây nên những dạng thời tiết bất thường, trong đó có lốc xoáy. Vậy lốc xoáy – vòi rồng là gì? Nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết lốc xoáy là gì? Cùng tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Lốc xoáy (vòi rồng) là gì?
Theo từ điển của khí tượng học, lốc xoáy còn được gọi là vòi rồng là một cột khí xoáy dữ dội, có lực hút từ bề mặt đất lên đám mây vũ tích, sau đó tạo thành hình cái phễu di động treo lủng lẳng từ một đám mây, nhìn giống như cái vòi. Điều này có nghĩa là để có một cơn xóa thì nó cần phải tiếp xúc được với mặt đất và đám mây.
Lốc xoáy là một cột khí xoáy di động
Lốc xoáy hình thành như thế nào?
Theo Wikipedia, lốc xoáy phát triển từ một cơn dông, đây là những ổ dông rất mạnh nên ở đâu có cơn dông dữ dội là ở đó có thể có lốc xoáy, tuy nhiên nó cũng rất hiếm xảy ra.
Đôi khi lốc xoáy cũng được sinh ra từ một cơn bão hay một dải gió giật mạnh. Nhiều người cho rằng, khi lớp không khí ở bên trên lạnh hơn đề lên lớp không khí nóng dưới dưới dẫn đến không khí nóng bị cưỡng bức chuyển động rất mạnh. Tuy nhiên, nếu lốc xoáy xảy ra trên mặt nước thì thường sẽ không thấy hiện tượng đối lưu này và cũng không có nhiều sự khác biệt về nhiệt độ giữa các lớp.
Lốc xoáy hình thành do sự chênh lệch nhiệt độ giữa các tầng khí
Phần lớn lốc xoáy này được hình thành từ mây dông, đặc biệt là mây dông tích điện. Một đám mây như vậy có thể kéo dài trong khoảng vài giờ, và xoáy tròn ở trong vùng có đường kính từ 10 – 16 km, di chuyển hàng trăm dặm và sinh ra vô số ống hút khổng lồ. Quá trình hình thành cụ thể:
- Đầu tiên là quá trình tương tác giữa những cơn dông có chiều lên trên và gió. Điều này làm cho tầng khí nóng ở dưới di chuyển lên trên và xoay tròn trong không trung.
- Sau đó, là sự phát triển của dòng khí lạnh di chuyển theo hướng xuống dưới mặt đất ở phía bên kia cơn bão với vận tốc rất nhanh trên 160km/h.
Đặc điểm của lốc xoáy là gì?
Lốc xoáy (vòi rồng) có đường kính thay đổi rất lớn từ vài chục mét cho tới vài ki lô mét, đa số các lốc xoáy có đường kính khoảng 50m.
Trên đường di chuyển lốc xoáy sẽ cuốn theo mọi thứ rồi ném xuống ở khoảng cách sau đó, hoặc phá hủy mọi thứ kể cả những ngôi nhà được xây kiên cố. Vì vậy, hiện tượng lốc xoáy đặc biệt nguy hiểm.
Nhìn từ xa, lốc xoáy có thể có màu đen, xám hoặc trắng tùy theo thứ mà chúng cuốn theo. Lốc xoáy thường xuất hiện ở đại dương và sẽ cuốn theo nước biển lên cao tạo thành các cột nước.
Lốc xoáy là hiện tượng thiên nhiên rất nguy hiểm cho con người
Hậu quả do lốc xoáy gây ra là rất nghiêm trọng nơi mà nó đi qua, càng xảy ra nhiều lốc xoáy, nhất là lốc xoáy cấp mạnh thì thiệt hại về cơ sở hạ tầng và người là rất lớn.
Do di chuyển với tốc độ nhanh, kèm theo gió xoáy nên chúng phá hủy hết mọi thứ trên đường đi. Với những cơn lốc xoáy nhỏ có khả năng phá hủy biển hiệu giao thông, những ngôi nhà có kiến trúc không vững. Với những cơn lốc xoáy mạnh có thể cuốn bay những chiếc ô tô, căn nhà kiên cố, phá hủy cầu, cuốn cả con người và con vật trên đường chúng đi qua.
Các câu hỏi khác liên quan đến lốc xoáy – vòi rồng
Một trận lốc xoáy kéo dài bao lâu?
Lốc xoáy có thể kéo dài trong thời gian từ vài giây cho đến hơn 1 giờ. Trong lịch sử đã diễn ra rất nhiều trận lốc xoáy và hầu hết các trận lốc xoáy này kéo dài chưa đến 10 phút.
Cường độ lốc xoáy F là gì?
Người đã phát triển hệ thống phân biệt cấp độ của lốc xoáy là Tiến sĩ T. Theodore Fujita, ông đã dựa trên việc đo tác hại lên các công trình đo cường độ gió để đưa ra thang độ này.
Thang độ F lúc ban đầu là F-scale hiện nay đã không còn được sử dụng nữa, mà được thay thế bằng một phiên bản cấp tiến hơn. Cho đến hiện nay tốc độ gió lốc xoáy vẫn còn là một bí ẩn và tốc độ gió đo trên F-scale phiên bản đầu tiên chưa được đưa vào thử nghiệm và chứng minh khoa học. Bởi sự thiệt hại do cơn lốc xoáy gây ra khác nhau, phụ thuộc vào cấu trúc của công trình, hướng gió, thời gian diễn ra…
Cường độ lốc xoáy tính theo thang độ F
Do đó, cường độ lốc xoáy F đã được cải tiến xếp hạng dựa trên độ thiệt hại do lốc xoáy gây ra từ F0 – F5.
Dấu hiệu nhận biết lốc xoáy
Người ta có thể nhận biết dấu hiệu của lốc xoáy qua âm thanh, tùy thuộc vào việc lốc xoáy tấn công cái gì, cường độ mạnh hay yếu, quy mô ra sao… m thanh lốc xoáy thường nghe thấy nhiều nhất là tiếng đùng đùng liên tục nghe giống như âm thanh khi tàu hỏa sắp đến. Đôi khi lốc xoáy có âm thanh lớn như tiếng thác nước đổ hay như tiếng mở cửa kính ô tô khi xe đang đi với vận tốc cực nhanh.
Cấp độ và sức tàn phá của lốc xoáy như thế nào?
Các nhà khoa học đã tái tạo điều kiện dẫn đến hiện tượng này trong mô phỏng của mình bằng cách sử dụng dữ liệu quan sát thực tế. Một cơn lốc xoáy có tốc độ gió từ 419 – 512 km/h với sức hủy diệt khó có thể tưởng tượng nổi. Chúng đủ sức để đánh bay một ngôi nhà được xây dựng chắc chắn, nhổ cây bật khỏi gốc, cuốn bay ô tô…
Trên thế giới, Mỹ là quốc gia phải chịu nhiều trận lốc xoáy nhất trên thế giới, trung bình có khoảng 800 cơn lốc xoáy mỗi năm. Tiếp đó là Australia quốc gia thứ 2 hứng chịu nhiều trận lốc xoáy. Sau đó là Trung Quốc, Nga, Anh, Ấn Độ, Đức…
Như vậy, bài viết đã chia sẻ về lốc xoáy (vòi rồng) là gì, nguyên nhân, đặc điểm, dấu hiệu lốc xoáy, hy vọng sẽ giúp ích cho bạn. Để tìm hiểu thêm nhiều kiến thức hữu ích khác trong cuộc sống, thường xuyên truy cập chuthapdoquangninh.org.vn để cập nhật thêm nhiều tin tức mới nhất nhé!
Xem thêm:
- Nội lực là gì? Điểm giống nhau giữa nội lực và ngoại lực là gì?
- Gió phơn là gì? Hiệu ứng phơn là gì? Nguyên nhân, tính chất, đặc điểm gió phơn
- Nguyên nhân chủ yếu hình thành gió mùa là gì? Tính chất của gió mùa
- Ngoại lực là gì? Nguồn gốc và tác động của ngoại lực lên Trái Đất
