Hình cắt là một thù hình đặc biệt, thường được dùng để biểu hiện rõ mặt bên trong của một vật thể. Hôm nay hãy cùng chuthapdoquangninh.org.vn tìm hiểu rõ hơn về hình cắt là gì, mặt cắt là gì và một vài ứng dụng của hình cắt trong đời sống nhé!
Hình cắt là gì? Mặt cắt là gì?
Hình cắt là hình biểu diễn mặt cắt, các đường bao quanh của một vật thể, sau mặt phẳng cắt.
Hình cắt và mặt cắt
Mặt cắt chính là hình tạo thành từ các đường bao quanh vật thể nằm trên một mặt phẳng cắt.
Mặt cắt được dùng để biểu diễn tiết diện vuông góc của vật thể. Dùng trong các trường hợp vật thể có nhiều lỗ, rãnh. Đối với những vật thể có nhiều phần rỗng bên trong như rãnh, lỗ,… nếu như dùng hình chiếu để biểu diễn thì hình vẽ có nhiều nét đứt, khiến cho bản vẽ không rõ ràng, sáng sủa. Vì vậy, trên các bản vẽ kĩ thuật thường dùng hình cắt và mặt cắt để biểu diễn hình dạng và cấu tạo bên trong của vật thể.
Mặt cắt và hình cắt sẽ được hình thành như sau:
Giả sử khi ta dùng một mặt phẳng tưởng tượng song song với một mặt phẳng hình chiếu cắt vật thể ra thành hai phần. Chiếu vuông góc phần vật thể sau mặt phẳng cắt lên mặt phẳng hình chiếu song song với mặt phẳng cắt đó chúng ta được các hình sau:
– Hình biểu diễn các đường bao của vật thể nằm trên một mặt phẳng cắt gọi là mặt cắt.
– Hình biểu diễn mặt cắt và đường bao của vật thể sau mặt phẳng cắt được gọi là hình cắt.
Mặt cắt sẽ được thể hiện bằng đường gạch gạch.
Các loại mặt cắt
Mặt cắt được dùng để biểu diễn hình dạng tiết diện vuông góc của vật thể, thường được dùng một trong hai loại mặt cắt sau đây:
Mặt cắt chập
Mặt cắt chập: Sẽ được vẽ ngay trên hình chiếu tương ứng, đường bao của mặt cắt và mặt cắt chập sẽ được vẽ bằng những nét liền mảnh. Mặt cắt chập thường được dùng để biểu hiện một cách trực quan hình dạng đơn giản.
Mặt cắt chập
Mặt cắt rời
Mặt cắt rời: Mặt cắt này thường được vẽ bên ngoài hình chiếu tương ứng, các đường bao quanh mặt cắt sẽ được vẽ bằng các nét liền đậm. Hình biểu diễn của mặt cắt rời sẽ được vẽ gần với hình chiếu. Mặt cắt rời liên hệ với hình chiếu bằng các nét gạch chấm mảnh.
Mặt cắt rời
Sự khác nhau giữa mặt cắt chập và mặt cắt rời:
| Mặt cắt chập | Mặt cắt rời |
| – Mặt cắt chập được vẽ ngay trên hình chiếu tương ứng
– Đường bao của mặt cắt chập được vẽ bằng nét liền mảnh – Dùng để biểu diễn mặt cắt có hình dạng đơn giản |
– Mặt cắt rời được vẽ ở ngoài hình chiếu và liên hệ bẳng nét gạch chấm mảnh
– Đường bao của mặt cắt rời được vẽ bằng nét liền đậm – Dùng để biểu diễn mặt cắt có hình dạng phức tạp |
Các loại hình cắt
Hình cắt được chia thành 3 loại như sau:
Hình cắt toàn bộ
Hình cắt toàn bộ được thể hiện ở mặt phẳng cắt được dùng để biểu diễn hình dạng bên trong của vật thể.
Hình cắt toàn bộ
Hình cắt bán phần (hình cắt một nửa)
Hình cắt bán phần biểu hiện bởi một nửa hình cắt ghép với một nửa hình chiếu. Đường phân cách là đường tâm, được dùng để biểu diễn vật thể đối xứng.
Hình cắt bán phần
Hình cắt cục bộ
Hình cắt cục bộ sẽ biểu hiện một phần của vật thể dưới dạng hình cắt. Đường giới hạn của hình cắt này chính là giới hạn vẽ bằng nét lượn sóng.
Hình cắt cục bộ
Ứng dụng của hình cắt, mặt cắt
Mặt cắt và hình cắt đều là những yếu tố đặc biệt quan trọng trong thiết kế, xây dựng. Nó thể hiện những chi tiết, kết cấu bên trong của ngôi nhà, thiết kế, thiết bị trong một phòng. Từ đó hỗ trợ cho quá trình thi công nhà cửa diễn ra hiệu quả và tiết kiệm thời gian hơn.
Bên cạnh đó, hình cắt còn giúp cho người dùng biết được cách lắp ráp và vận hành của nhiều những vật dụng, thiết bị trong nhà, công xưởng, công trình xây dựng.
Câu hỏi thường gặp về mặt cắt và hình cắt
Hình cắt toàn phần là gì?
Hình cắt này là dạng hình cắt bằng, hình cắt đứng hoặc là dạng hình cắt đơn giản. Đây là dạng cắt thể hiện được toàn bộ mặt trong của chủ thể ở ngay trên mặt phẳng chiếu cơ bản.
Hình cắt kết hợp với hình chiếu là gì?
Trục đối xứng chính là đường phân cách giữa hình chiếu và hình cắt. Hình chiếu thường được đặt phía bên trái của trục, còn hình cắt thường được đặt phía bên phải của trục. Hai hình này kết hợp với nhau sẽ tạo thành hình biểu diễn.
Hình cắt riêng phần là gì?
Hình cắt dạng này được biểu hiện riêng biệt, được vẽ ngay ở vị trí tương ứng với hình chiếu. Giới hạn của hình chính là các nét lượn sóng. Đường này sẽ khác biệt với các đường vẽ khác trong hình chiếu và hình cắt.
Hình cắt riêng phần
Quy định về mặt cắt là gì?
Các đường gạch gạch của các kí hiệu vật liệu sẽ được vẽ bằng nét mảnh, nghiêng một góc thích hợp, thường là 450 với đường bao chính hoặc trục đối xứng mặt cắt.
Khoảng cách các đường gạch gạch sẽ phụ thuộc vào độ lớn của miền gạch và tỷ lệ của bản vẽ, tuy nhiên không nhỏ hơn hai lần chiều rộng của nét đậm và không được nhỏ hơn 0.7mm.
Trường hợp miền gạch gạch quá rộng chỉ cho phép vẽ ở vùng biên. Ký hiệu vật liệu của hai chi tiết liền kề nhau phải phân biệt bằng hướng gạch, hoặc là khoảng cách giữa các nét gạch gạch, đường gạch phải so le với nhau.
Trường hợp có các mặt cắt hẹp liền kề nhau thì phải để khoảng trống không được nhỏ hơn 0,7 mm giữa các mặt cắt hẹp này. Không kẻ đường gạch gạch qua các chữ số kích thước.
Bài tập về hình cắt – mặt cắt
Bài 1: Hãy xác định các loại mặt cắt, hình chắt trong các hình dưới đây
 |
 |
 |
|
Giải: Ta có:
– Mặt cắt chập: số 3
– Mặt cắt rời: số 2
– Hình cắt toàn phần: số 5
– Hình cắt bán phần: số 4
– Hình cắt riêng phần: số 1
Bài 2: Vẽ hình cắt một nửa của khối cột:
Giải: Ta có hình cắt một nửa của khối cột như hình dưới:
Trên đây là tất cả các thông tin về hình cắt là gì, mặt cắt là gì, các loại hình cắt và ứng dụng của nó. Mong rằng, với những thông tin trên bạn đã có thêm kiến thức về các dạng hình học phổ biến hiện nay.
