Hiệu ứng Mandela là gì? Đã bao giờ bạn có cảm giác sở hữu một mảng ký ức rõ ràng, chi tiết và thực sự tin vào điều đó. Nhưng sau đó lại nhận ra từ trước đến nay điều mà bạn tưởng lại hóa ra đều sai. Đó chính là hiệu ứng Mandela. Để hiểu rõ hơn hãy cùng chúng tôi tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
Hiệu ứng Mandela là gì?
Hiệu ứng Mandela nghĩa là gì?
Hiệu ứng Mandela hay Mandela effect là hiện tượng trong nhận thức của một số người khi tin vào sự tồn tại nào đó của một sự kiện cụ thể trong quá khứ dù không có bằng chứng để chứng minh điều đó. Điều này liên quan đến các yếu tố trong nhận thức, hiệu ứng, tâm lý bộ nhớ tập thể và các tác động trong văn hóa truyền thông.
Hiệu ứng Mandela là một hiện tượng trong nhận thức của con người
Một trong số những giải thích đúng nhất về hiện tượng này đó là sự va chạm, sự đan xen của những thế giới song song dẫn đến việc trao đổi dữ liệu liên tiếp giữa các thế giới tạo ra ký ức mà ai cũng có, một số khác cho rằng sự du hành của dòng thời gian ở đâu đó tạo ra hiệu ứng cánh bướm (Butterfly Effect) làm đảo lộn những việc đã từng diễn ra trong quá khứ. Điều này dẫn đến ảnh hưởng từ sự việc này đến sự việc kia khiến cho hiện thực bị thay đổi và khiến cho phần nào đó ký ức bị xáo trộn.
Nguồn gốc của hiệu ứng Mandela từ đâu?
Sự việc này được bắt đầu từ năm 2009 khi Fiona Broome trò chuyện với mọi người về cái chết của tổng thống Nelson Mandela. Họ đều cho rằng ông đã mất vào năm 1980 trong nhà giam, một số người còn khẳng định chắc nịch họ đã từng đọc tin tức, xem video về tang lễ đó.
Hiệu ứng Mandela bắt nguồn từ câu chuyện về Nelson Mandela
Nhưng sự thật thì Nelson Mandela được phóng thích khỏi nhà tù năm 1990, và thực sự qua đời vào năm 2013. Khi phát hiện ra điều đó thì Fiona Broome đã lập ra một website để thảo luận và thống kê lại xem có bao nhiêu người có sự nhầm lẫn như họ. Và ngạc nhiên thay con số đó không hề ít, có rất nhiều người đã bị nhầm lẫn như vậy.
Nhiều người đã thực sự bị sốc và cho rằng có một sự thay đổi nào đó về thời gian và không thể tin rằng ông đã sống được đến lúc đó. Từ đó, hiện tượng Mandela bắt đầu nổi lên trên Internet và Fiona đã đặt tên cho nó là “Hiệu ứng Mandela (Mandela effect)”.
Những ví dụ hiệu ứng Mandela điển hình khiến bạn “ngơ” vài giây
Nhân vật Pikachu
Nhiều người cho rằng theo trí nhớ của họ thì nhân vật Pikachu trong phim hoạt hình Pokemon, có đỉnh đuôi là chóp màu đen. Tuy nhiên, thực tế nhân vật này luôn có một cái đuôi màu vàng hoàn toàn.
Nhầm lẫn vết đen trên đỉnh đuôi của Pikachu
Nàng Mona Lisa
Nhiều người cho rằng chân dung nàng Mona Lisa đang cười trong những bức tranh ở hiện tại đã thay đổi. Vì theo họ nhớ Mona Lisa có gương mặt nghiêm túc, không cảm xúc.
Chuột Mickey
Chuột Mickey là nhân vật nổi tiếng trên thế giới trong phim hoạt hình của Disney nhưng cũng gây nhầm lẫn trong tâm trí của người hâm mộ. Người ta cũng thường bị nhớ nhầm nhân vật này có dây đeo quần như dải quần yếm, thực tế thì chú chuột này không hề đeo.
Chuột Mickey không mặc quần đeo dây
Vị trí của New Zealand
Khi nhìn vào bản đồ thế giới, bạn sẽ thấy nước New Zealand nằm ở phía Đông Nam của nước Úc. Tuy nhiên, nhiều người cho rằng nước này nằm ở phía Đông Bắc nước Úc thay vì Đông Nam.
Darth Vader không nói “Luke, i am your father.”
Trong series Star Wars câu nói nổi bật “Luke, i am your father” được nhiều người biết đến, nhưng cũng có nhiều người nhận ra rằng đó không phải là câu nói của Darth Vader bản gốc là “No, i am your father.”
Nhiều fan Star Wars đã bị nhầm lẫn câu thoại của Darth Vader
Phim hoạt hình nàng Bạch Tuyết và 7 chú lùn
Khi nhắc đến phim nàng Bạch Tuyết và 7 chú lùn ta sẽ nghĩ ngay đến gương thần xuất hiện trong bộ phim này. Vậy bạn có nhớ Hoàng hậu độc ác đó nói gì không?
Magic mirror on the wall,
(Gương thần ngự ở trên tường)
Tuy nhiên, câu nói gốc mà Hoàng hậu nói trong truyện cổ tích này là:
Mirror, mirror, on the wall,
Who in this land is fairest of all?
(Gương kia ngự ở trên tường, thế gian ai đẹp được dường như ta?))
Và khi qua tay của Disney họ đã chỉnh thành “Magic mirror” đã gây ra sự nhầm lẫn tai hại này.
Mandela hiệu ứng gây ảnh hưởng đến tư duy con người thế nào?
Gây nghi ngờ về trí nhớ
Khi phát hiện ra sự khác biệt giữa ký ức cá nhân và sự thật thì sẽ dẫn đến việc họ nghi ngờ về khả năng nhớ và dần không tin tưởng vào trí nhớ của mình.
Tính linh hoạt trong tư duy
Hiệu ứng Mandela cho thấy rằng sự tư duy của con người không phải lúc nào cũng chính xác, có thể sẽ ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố khác nhau dẫn đến những thông tin sai lệch trong quá trình nhận thức.
Gây tác động đến tâm lý và xã hội
Hiệu ứng Mandela có thể khiến cho sự tương tác, thảo luận về các ký ức sai lệch và nhận thức sai lệch. Từ đó thúc đẩy việc nghiên cứu, thảo luận, tìm hiểu về bộ nhớ nhận thức cũng như tư duy con người.
Mandela gây ảnh hưởng đến tâm lý con người
Nhận biết về tác động gây sai thông tin
Hiệu ứng Mandela nhấn mạnh đến tác động của những thông tin sai, không chính xác gây ảnh hưởng đến tư duy con người. Điều này làm cho mọi người nhận thức được những thông tin có thể bị thay đổi, gây tác động và lan truyền theo cách không đáng tin cậy.
Xem thêm:
- Hiệu ứng cánh bướm là gì? Ví dụ, ý nghĩa
- Hiệu ứng Bokeh là gì? Cách tạo hiệu ứng Bokeh trong nhiếp ảnh
Nguyên nhân hiệu ứng Mandela là gì?
Dưới đây là một số nguyên nhân chính dẫn đến hiệu ứng Mandela:
Sự sai lệch trong ký ức cá nhân
Ký ức cá nhân có thể bị biến đổi, sai lệch theo thời gian. Khi chúng ta nhớ đến một sự kiện nào đó có thể xảy ra sự nhầm lẫn, lẫn lộn thông tin các sự kiện với nhau. Về lâu dài khi thông tin sai lệch bị lan truyền hay được củng cố bởi các nguồn tin khác từ đó tạo ra sự nhầm lẫn khiến một số người tin rằng đó là sự kiện không chính xác đó đã xảy ra.
Nguyên nhân do sự sai lệch trong ký ức mỗi cá nhân
Sự củng cố xã hội
Hiệu ứng Mandela được củng cố thông tin qua các tương tác hay các cuộc có cuộc thảo luận xã hội. Khi mọi người cùng nhau thảo luận, chia sẻ ký ức hay niềm tin của họ về một sự kiện cụ thể có thể sẽ tạo ra cảm giác xác nhận và tuân thủ trong một nhóm.
Sự củng cố xã hội này khiến cho cá nhân chấp nhận và duy trì những ký ức sai lệch dẫn đến lan truyền thêm hiệu ứng Mandela.
Sự tác động của văn hóa – truyền thông
Thông qua những phương tiện truyền thông, các nguồn thông tin khác nhau có thể bị biến tấu hoặc sai lệch. Hơn nữa, các yếu tố văn hóa với quan niệm truyền thống, quan điểm về niềm tin cũng làm ảnh hướng đến cách mà sự kiện đó được nhìn nhận và ghi nhớ.
Do nguồn thông tin tiếp nhận không chính xác
Hiệu ứng Mandela có thể bị kích thích bởi sự xuất hiện của nguồn thông tin không chính xác, không đáng tin cậy. Điều này cũng được xem là tác hại của mạng xã hội khi sử dụng không đúng cách.
Với lượng thông tin khổng lồ trên mạng Internet hiện nay thì khả năng sai lệch thông tin hay câu chuyện sai lệch có thể sẽ dễ được lan truyền nhanh chóng và rộng rãi.
Nguồn thông tin tiếp nhận không chính xác gây hiệu ứng Mandela
Sự chú ý và ghi nhớ không có chọn lọc
Trong trường hợp này nguyên nhân gây hiệu ứng Mandela đó là mọi người có thể đã tập trung vào các thông tin cụ thể phù hợp với các quan điểm có sẵn của họ và bỏ qua hoặc quên đi những thông tin trái ngược.
Cách xử lý hiệu ứng Mandela
Mặc dù những ký ức của hiệu ứng Mandela có thể vô hại nhưng nếu nhìn xa trông rộng thì những thông tin không có sự kiểm chứng sẽ gây ra sự sai lệch, dần dần khiến con người dễ tin vào thông tin giả hơn là sự thật. Vậy làm cách xử lý hiệu ứng Mandela là gì, tham khảo những gợi ý dưới đây nhé!
Kiểm tra thông tin và ghi nhớ chính xác
Luôn kiểm tra, xác minh thông tin từ những nguồn đảm bảo, tin cậy, chắt lọc từ nhiều nguồn khác nhau. Tránh chỉ dựa vào một nguồn duy nhất với những sự kiện quan trọng, đừng để dư luận dắt mũi và đi theo ý kiến của đám đông. Và hãy luôn ghi nhớ thông tin chính xác trước khi chấp nhận nó là sự thật.
Kiểm tra và ghi nhớ thông tin từ các nguồn tin cậy
Tạo tư duy phản biện và suy nghĩ tự phản bác
Cố gắng phản biện, suy nghĩ tự phản bác khi đối mặt với những thông tin hay ký ức có sự mâu thuẫn. Đặt câu hỏi và tìm hiểu, xem xét các quan điểm khác nhau. Không nên chấp nhận mọi thứ một cách mù quáng, nhanh chóng mà hãy đánh giá, cân nhắc.
Tăng cường khả năng nhận biết, phân biệt thông tin
Chú ý tăng cường khả năng nhận biết các dấu hiệu của thông tin không chính xác như tin đồn, thông tin không được xác minh hay các thông tin mâu thuẫn với sự thật… Bên cạnh đó tích cực chia sẻ những thông tin, hiện tượng đúng đắn để giúp mọi người hiểu và đối phó với hiệu ứng Mandela tốt nhất.
Hy vọng qua bài viết về hiệu ứng Mandela là gì, ví dụ, nguyên nhân và cách xử lý khi gặp hiệu ứng Mandela mà chúng tôi chia sẻ sẽ giúp ích cho bạn. Để tìm hiểu thêm nhiều thông tin thú vị khác, đừng quên truy cập vào chuthapdoquangninh.org.vn nhé!
