Động vật biến nhiệt, hằng nhiệt là nội dung khá quan trọng trong Sinh học 9, hay xuất hiện trong bài kiểm tra, bài thi. Vậy động vật biến nhiệt là gì? Động vật hằng nhiệt là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về những loài vật này qua những thông tin ở bên dưới đây.
Động vật biến nhiệt là gì?
Động vật biến nhiệt là những loài động vật có nhiệt độ cơ thể phụ thuộc vào nhiệt độ của môi trường.
Ví dụ về sinh vật biến nhiệt: thằn lằn, cá , ếch, rắn, cóc,…
Ếch thuộc loài động vật biến nhiệt
Động vật hằng nhiệt là gì?
Đây là loài động vật có nhiệt độ của cơ thể luôn ổn định và không phụ thuộc vào nhiệt độ của môi trường.
Ví dụ về động vật hằng nhiệt: chim, voi, gấu, con người, khỉ, chó, mèo….
Đặc điểm của động vật biến nhiệt
Sau khi hiểu rõ “động vật biến nhiệt là gì? Động vật hằng nhiệt là gì?” chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về đặc điểm của động vật biến nhiệt ở dưới đây:
Đặc điểm của các loài động vật biến nhiệt
– Là những loài động vật có thân nhiệt biến đổi theo mức nhiệt độ của môi trường.
– Để hoàn thành được một giai đoạn sống, động vật biến nhiệt cần phải tích đủ một lượng nhiệt được gọi là tổng nhiệt hữu hiệu (kí hiệu là S). Đại lượng này sẽ được tính theo công thức sau:
S = (T-C).D
Trong đó:
+ T : nhiệt độ môi trường
+ C: nhiệt độ ngưỡng phát triển, là hằng số đặc trưng cho loài.
+ D là số ngày hoàn thành giai đoạn sống.
– Đối với động vật biến nhiệt, nhiệt độ xuống thấp sẽ làm cho thân nhiệt giảm theo. Khi đó, các quá trình chuyển hóa bên trong cơ thể cũng bị ảnh hưởng chậm theo, thậm chí còn bị rối loạn; các hoạt động sống như sinh sản, kiếm ăn,… cũng giảm. Vì thế, quá trình sinh trưởng và phát triển cũng bị chậm lại.
– Các đặc điểm thích nghi môi trường của động vật biến nhiệt:
- Một số đặc điểm thích nghi theo tập tính. Ví dụ như thằn lằn và rắn thường nằm phơi nắng vào sáng sớm hoặc chiều tối, nhưng lại tìm nơi trú ẩn vào khoảng thời gian gần giữa trưa.
- Các tổ mối thường có hướng bắc-nam để hấp thụ càng nhiều nhiệt vào lúc bình minh và hoàng hôn thì càng tốt, còn lượng nhiệt tối thiểu vào khoảng thời gian gần giữa trưa.
- Các loài cá ngừ có khả năng giữ ấm cho toàn bộ cơ thể chúng thông qua cơ chế trao đổi nhiệt, gọi là lưới vi mạch, giúp giữ nhiệt bên trong cơ thể và giảm thiểu mất nhiệt qua mang. Chúng cũng có các cơ bơi tập trung gần về phía trung tâm của cơ thể thay vì gần bề mặt cơ thể, điều này cũng giúp giảm thiểu mất nhiệt.
- Động vật cự nhiệt là việc áp dụng chiến thuật có tỷ lệ diện tích bề mặt so với thể tích nhỏ hơn để giảm thiểu sự mất nhiệt. Điều này được ghi nhận ở một số nhóm động vật như cá mập trắng lớn, các loài rùa biển,…
– Trong hai nhóm sinh vật hằng nhiệt và biến nhiệt thì nhóm sinh vật hằng nhiệt thường có khả năng chịu đựng cao hơn với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường.
Đặc điểm của động vật hằng nhiệt
Qua những thông tin trên chắc chắn các bạn đã hiểu rõ động vật biến nhiệt là gì? Động vật hằng nhiệt là gì? Tiếp theo trong phần này chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về đặc điểm của các loài sinh vật hằng nhiệt.
Các đặc điểm của những loài động vật hằng nhiệt
Dưới đây là đặc điểm của các loài sinh vật hằng nhiệt:
- Là các loài động vật có thân nhiệt ổn định và độc lập với sự biến đổi của nhiệt độ môi trường.
- Sự thích nghi về nhiệt độ của động vật hằng nhiệt tuân theo 2 quy tắc, đó là quy tắc về kích thước cơ thể (quy tắc Becman) và quy tắc về diện tích bề mặt cơ thể (quy tắc Anlen).
- Động vật hằng nhiệt có khả năng chịu đựng rất tốt với sự thay đổi nhiệt độ của môi trường vì:
- Chúng có khả năng duy trì nhiệt độ cơ thể ổn định, không thay đổi theo nhiệt độ của môi trường ngoài.
- Động vật hằng nhiệt đã phát triển được cơ chế điều hòa nhiệt và xuất hiện trung tâm điều hòa nhiệt ở bộ não.
+ Động vật hằng nhiệt điều chỉnh được nhiệt độ cơ thể hiệu quả bằng nhiều cách như chống mất nhiệt qua lớp lông, da hay lớp mỡ dưới da hoặc điều chỉnh mao mạch ở gần dưới da. Khi cơ thể cần tỏa nhiệt, mạch máu dưới da sẽ giãn ra, tàng cường thoát hơi nước và phát tán nhiệt.
+ Đối với động vật hằng nhiệt, khi nhiệt độ của môi trường xuống thấp (trời rét), do thân nhiệt cao hơn nhiều so với nhiệt độ của môi trường nên chúng mất rất nhiều nhiệt vào môi trường xung quanh. Để bù lại số lượng nhiệt đã mất và duy trì được thân nhiệt ổn định, cơ chế chống lạnh được tăng cường, quá trình chuyển hoá ở tế bào cũng tăng lên, các chất bị oxi hóa nhiều hơn.
- Nếu không được ăn uống đầy đủ để bù lại các chất đã bị oxi hóa (tăng thêm khẩu phần ăn so với ngày bình thường) thì chúng sẽ bị sút cân và dễ mắc bệnh, thậm chí là có thể chết. Tuy nhiên, vào những ngày trời rét, nếu được ăn uống đầy đủ, chúng sẽ tăng cân do cơ thể tăng cường chuyển hóa và tích lũy các chất dự trữ để chống chọi với cái rét.
Hy vọng bài viết này giúp các bạn hiểu rõ hơn về động vật biến nhiệt là gì? Động vật hằng nhiệt là gì? Nếu có vấn đề gì chưa rõ về nội dung của bài viết, các bạn hãy bình luận ở bên dưới để được giải đáp chi tiết.
