Đới ôn hòa là một trong những kiểu khí hậu chính và chiếm phần lớn diện tích trên bề mặt Trái Đất. Vậy đới ôn hòa là gì? Đặc điểm của đới ôn hòa như nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết về nội dung này qua các thông tin trong bài nhé.
Đới ôn hòa là gì?
Đới ôn hòa là khu vực nằm giữa vùng đới nóng và đới lạnh. Sự thay đổi về nhiệt độ và đặc trưng của thời tiết phụ thuộc vào các đợt khí nóng ở chí tuyến và khí lạnh từ vùng cực thổi xuống.
Do vậy, mức nhiệt trung bình trong năm của khu vực khí hậu đới ôn hòa chỉ khoảng 10 -12 độ C, lượng mưa từ 600 – 800mm. Đây được xem là vùng khí hậu dễ chịu để làm môi trường sinh sống của con người.
Đới ôn hòa là nơi có thời tiết dễ chịu, phù hợp với nhiều loài sinh vật
Vị trí phân bố của đới ôn hòa
Ôn đới là khu vực nằm giữa chí tuyến và vòng cực của Trái Đất, giữa đới nóng và đới lạnh. Ngoài ra, do Trái Đất bị nghiêng nên vùng ôn đới ở phía Bắc bán cầu có diện tích lớn hơn so với khu vực ở phía nam của bán cầu.
Đới ôn hoà nằm giữa đới lạnh và nhiệt đới
Miền khí hậu ôn đới thể hiện các mùa rất rõ và tồn tại ở cả 2 bán cầu. Khí hậu trong miền này biến đổi từ khí hậu hải dương (với sự biến thiên nhiệt độ tương đối nhỏ, lượng giáng thủy lớn) cho tới khí hậu lục địa (với sự biến đổi về nhiệt độ lớn và khô hơn). Về mặt khí tượng học, phần lớn miền khí hậu ôn đới có gió thổi chủ yếu theo hướng tây – đông.
Môi trường đới ôn hòa phân hóa như nào?
Sau khi hiểu rõ đới ôn hòa là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu thông tin về sự phân hóa môi trường trong đới này. Các khu vực địa lý nằm ở vùng ôn đới thường có bốn mùa trong năm, đó là xuân, hạ, thu, đông với những đặc trưng khác biệt.
Môi trường đới ôn hòa phân hóa rõ rệt theo từng mùa
Môi trường của từng khu vực cũng có sự phân hóa rõ rệt theo độ cao, mức độ ảnh hưởng của các dòng hải lưu ở ven bờ. Đặc trưng khí hậu cũng có nhiều sự thay đổi khi di chuyển sâu hơn vào trong lục địa. Mùa hè thường nóng hơn, mùa đông cũng lạnh hơn và có tuyết rơi nhiều. Thảm thực vật cũng có sự phân hóa rõ rệt theo sự thay đổi của khí hậu.
Trong cùng một vĩ độ, môi trường cũng có sự thay đổi từ vùng này sang vùng khác bởi sự ảnh hưởng của dòng biển và gió Tây ôn đới. Bờ Tây lục địa phải chịu sự ảnh hưởng của dòng biển nóng cùng gió Tây ôn đới nên có khí hậu ôn đới hải dương với đặc điểm ẩm ướt quanh năm, mùa hè mát mẻ và mùa đông không lạnh lắm.
Càng đi vào sâu vào trong đất liền, tính chất lục địa càng thể hiện rõ nét hơn khi lượng mưa giảm dần, mùa đông trời lạnh hơn và có tuyết rơi còn mùa hạ trở nên nóng hơn. Sinh vật sống trong môi trường đới ôn hoà có sự thay đổi từ bờ Tây sang bờ Đông; từ rừng lá rộng sang rừng hỗn giao và cuối cùng là rừng lá kim.
Lên các vùng có vĩ độ cao hơn thì mùa đông thời tiết rất lạnh và thường kéo dài, mùa hạ thì ngắn hơn. Khu vực gần chí tuyến có môi trường Địa Trung Hải nên mùa hè nóng và khô, mùa đông ấm áp, mưa nhiều vào 2 mùa Thu – Đông. Thảm thực vật cũng thay đổi từ Bắc xuống Nam (rừng lá kim → rừng hỗn giao → thảo nguyên và cây bụi gai).
Đặc điểm của đới ôn hòa
Khí hậu đới ôn hòa mang tính chất trung gian giữa khí hậu của đới nóng và đới lạnh. Chính vì vậy, nó cũng thường xuyên có sự thay đổi thất thường. Sự bất bình thường này xuất phát bởi các đợt khí nóng ở chí tuyến và khí lạnh ở vùng cực có thể tràn đến một cách bất thường. Dưới đây là những đặc điểm của đới ôn hòa:
– Nhiệt độ trung bình trong năm không quá thấp và cũng không quá cao, khoảng 10 độ C.
– Lượng mưa trung bình năm của vùng đới ôn hòa khá thấp khoảng 600 – 700mm.
– Thời tiết của đới ôn hòa thay đổi thất thường, có các đợt khí nóng ở chí tuyến và lạnh ở vùng cực tràn đến gây ra những đợt nóng hoặc lạnh.
– Gió tây ôn đới và các khối khí từ đại dương mang theo khí ấm, ẩm vào đất liền khiến cho thời tiết luôn biến động nên rất khó dự báo trước
Các kiểu môi trường đới ôn hòa
Qua những thông tin trên, chắc chắn các bạn đã hiểu rõ đới ôn hòa là gì rồi. Vậy các kiểu môi trường của đới ôn hòa là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết qua thông tin dưới đây.
Môi trường rừng lá kim rất đặc trưng ở vùng đới ôn hòa
Đới ôn hòa có các kiểu môi trường như sau:
- Môi trường ôn đới lục địa (lạnh): Đây là môi trường có kiểu rừng lá kim và nhóm đất chính là pôtdôn.
- Môi trường ôn đới hải dương: Kiểu thảm thực vật là rừng lá rộng và rừng hỗn hợp. Nhóm đất chính là đất nâu và đất xám.
- Môi trường ôn đới lục địa (nửa khô hạn): Kiểu thảm thực vật là thảo nguyên và nhóm đất chính là đất đen.
- Môi trường cận nhiệt gió mùa: Kiểu thảm thực vật là rừng cận nhiệt ẩm và nhóm đất chính là đất đỏ vàng.
- Môi trường cận nhiệt địa trung hải: Kiểu thảm thực vật là rừng và cây bụi lá cứng cận nhiệt. Nhóm đất chính là đất đỏ nâu.
- Môi trường cận nhiệt lục địa: Kiểu thảm thực vật là hoang mạc và bán hoang mạc. Nhóm đất chính là đất xám.
Thực vật và động vật ở đới ôn hòa
Do đới ôn hòa nằm ở giữa đới nóng và đới lạnh nên thảm thực vật và động vật rất đa dạng.
Thực vật đới ôn hòa phân bố như sau:
– Từ Tây sang Đông: Rừng lá rộng chuyển sang rừng hỗn giao rồi cuối cùng là rừng lá kim, một kiểu thảm thực vật rất đặc trưng của môi trường đới ôn hòa.
– Từ Bắc xuống Nam: Rừng lá kim chuyển dần sang rừng hỗn giao rồi sau đó tới thảo nguyên và rừng cây bụi gai.
Động vật đới ôn hòa gồm có các loài thú (như: hươu, sói, cáo, các loài gặm nhấm,…), động vật trên cây (như chim, sóc, các loài sâu bọ ăn gỗ,…) và côn trùng trong đất (như kiến, các loài đào hang, chuột chũi,…).
Những yếu tố dẫn đến sự biến động thời tiết ở đới ôn hòa
Sau khi hiểu rõ đới ôn hòa là gì? Đặc điểm, khí hậu, thực vật và động vật ở đới ôn hòa ra sao? Chắc chắn các bạn cũng tò mò về những yếu tố gây nên sự biến động của thời tiết ở đới này. Những yếu tố đó là:
Những yếu tố tác động đến sự biến đổi khí hậu của đới ôn hòa
– Do vị trí trung gian nằm ở giữa khí hậu hải dương và lục địa làm cho đới ôn hòa có sự tác động của 2 khối khí này. Gió tây ôn đới và các khối khí đến từ đại dương mang theo không khí ẩm, ấm vào trong đất liền làm cho thời tiết luôn có sự biến động và rất khó dự đoán được. Vậy nên vùng phía Tây của châu u mới trở lên ấm và ẩm hơn so với các khu vực trong lục địa.
– Do vị trí trung gian nằm giữa đới lạnh và đới nóng nên đới ôn hòa chịu sự tác động của cả 2 khối khí ở lục địa lạnh và ở chí tuyến nóng khô. Các đợt khí nóng ở chí tuyến và khí lạnh ở vùng cực có thể tràn tới bất cứ lúc nào gây ra những đợt nóng hoặc lạnh. Mỗi khi có đợt khí nóng hay đợt khí lạnh tràn đến, nhiệt độ ở vùng này có thể tăng hoặc giảm từ 100 – 150 độ C trong vài giờ.
– Các dòng hải lưu nóng cũng có sự tác động nhiều đến sự biến động của khí hậu ở đới ôn hòa.
Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để các bạn hiểu rõ đới ôn hòa là gì? Đặc điểm, khí hậu và môi trường ở đới ôn hòa như nào? Nếu các bạn còn vấn đề gì chưa rõ về nội dung trong bài viết, hãy bình luận bên dưới để chúng tôi giải đáp chi tiết.
