Dĩ hòa vi quý là một trong những lời khuyên về cách sống, cách đối nhân xử thế của người xưa dành cho thế hệ con cháu. Vậy bạn có thực sự hiểu rõ dĩ hòa vi quý là gì không? Ý nghĩa và cách sống dĩ hòa vi quý như thế nào? Hãy cùng với chúng tôi bàn luận ngay sau đây nhé!
Dĩ hòa vi quý là gì?
Khi con cái phải tự lập, va chạm với cuộc sống, tiếp xúc với những con người xa lạ cũng như phải đương đầu với nhiều cám dỗ thì có một câu nói mà dường như cha mẹ sẽ không quên khuyên dạy con mình đó chính là phải sống “dĩ hòa vi quý”.
Dĩ hòa vi quý
Dĩ hòa vi quý thực chất là một câu thành ngữ được mượn từ tiếng Hán với ý nghĩa về một lối sống tích cực. Nếu như tách ra thành từng từ thì chúng sẽ là:
- “Dĩ” là lấy.
- “Hòa” mang nghĩa là hòa hợp, hòa nhã, hài hòa.
- “Vi” có nghĩa là làm.
- “Quý” là thứ quý giá cần được coi trọng.
Như vậy chúng ta có thể hiểu ý nghĩa câu dĩ hòa vi quý là xem thứ quý giá nhất trong những hoạt động giao tiếp là sự hòa nhã, hòa thuận hay hài hòa. Sử dụng chúng trong cách đối nhân xử thế hàng ngày giữa con người với con người để tạo nên những mối quan hệ tốt đẹp. Nhiều người không hiểu rõ thì lại có suy nghĩ sai lầm rằng dĩ hòa vi quý chính là sự bạc nhược, ba phải, gió chiều nào theo chiều ấy… Chấp nhận an phận với cái sai của người khác để giữ được hòa khí. Tuy nhiên, đây không phải là dĩ hòa vi quý.
Ý nghĩa của dĩ hòa vi quý là gì?
Dĩ hòa vi quý ở đây không chỉ đơn giản là vấn đề về cách sống của một cá nhân nào đó mà nó còn mang tầm quan trọng với toàn xã hội, đặc biệt là trong các vấn đề về chính trị, an ninh, quốc phòng.
- Trong chính trị
Dĩ hòa vi quý trong ngoại giao
Dĩ hòa vi quý có tác dụng rất quan trọng trong mọi mặt của cuộc sống, đặc biệt là trong chính trị. Trong thế giới ngày nay, với xu hướng đa cực – các nước sẽ cùng nhau hợp tác làm ăn, cùng nhau phát triển. Chính vì vậy mà tư tưởng dĩ hòa vi quý, mềm dẻo trong đối ngoại lại được đề cao hơn bao giờ hết.
Đất nước Việt Nam chúng ta vốn là một đất nước yêu chuộng hòa bình. Qua hàng ngàn năm chiến tranh chúng ta thấu hiểu rõ sự tàn phá, khốc liệt của nó. Chính vì thế mà việc sử dụng dĩ hòa vi quý bằng cách ngoại giao mềm dẻo sẽ là cách đúng đắn nhất để có thể dễ dàng giải quyết mọi xung đột trong hòa bình. Từ đó diúp cho người dân có được một cuộc sống ấm no và hạnh phúc.
- Trong cuộc sống
Trong công việc hay trong cuộc sống thì xuất hiện xung đột là điều không thể tránh khỏi. Nếu như bạn cứ cố chấp bảo vệ “cái tôi” thì việc mất đi hòa khí là điều rất dễ xảy ra. Nếu như áp dụng dĩ hòa vi quý sẽ giúp tìm được tiếng nói chung, giữ được hòa khí và dễ dàng đạt được mục đích đã đề ra.
Có nên sống dĩ hòa vi quý không?
Sống dĩ hòa vi quý hay không phụ thuộc vào từng hoàn cảnh
Sống dĩ hòa vi quý đó chính là sống với một đường lối tích cực chứ không phải sống theo cách “gió thổi chiều nào thì theo chiều ấy” hay là chọn cách nhẫn nhịn theo kiểu “một điều nhịn là chín điều lành”.
Chúng ta không nên vì quá nể nang hay để có thể duy trì một mối quan hệ nào đó mà phải sống cam chịu, không dám nói lên những điều đúng đắn. Những cái gì đúng sẽ cần phải được nêu ý kiến để góp ý và chỉ ra những cái sai của chính đối phương chứ không nên im lặng để cho cái sai lệch lấn át.
Do đó mà chúng ta sẽ cần phải có cái nhìn đúng đắn, phân biệt một cách rõ ràng các quan điểm trong từng trường hợp riêng để có được bài học mà ông cha ta đã để lại. Thay vì bị hiểu một cách sai lầm về dĩ hòa vi quý là sống chan hòa hay sống hèn mọn thì chúng ta sẽ có câu đáp trả thích hợp nhất.
Vậy “có nên sống dĩ hòa vi quý không?” Chúng ta nên sống dĩ hòa vi quý khi đã hiểu rõ nhất ý nghĩa thực sự của câu thành ngữ này. Tùy thuộc vào mỗi nền văn hóa, khoảng thời gian và mỗi hoàn cảnh khác nhau mà chúng ta có thể vận dụng thuần thục cũng như có thể ứng biến nó một cách linh hoạt nhất. Tránh để tình trạng để những giá trị cốt lõi, những bài học hay và đẹp bị biến chất.
Cách để sống dĩ hòa vi quý là gì?
Trong cuộc sống của mỗi con người đều sẽ có nhiều những mối quan hệ xã hội được nảy sinh. Có nhiều cuộc đối thoại mà đôi khi khó có thể tránh khỏi sự xung đột quan điểm hay những ý kiến cá nhân trái chiều dẫn tới những mâu thuẫn, tệ hơn là cãi vã hay thậm chí là xung đột bạo lực. Vậy làm sao để có thể sống được dĩ hòa vi quý? Nghe thì có vẻ rất khó nhưng thực ra lại khá đơn giản. Bạn hãy bắt đầu làm từ những điều nhỏ bé nhất, đó chính là:
Học cách lắng nghe, tôn trọng mọi người
- Học lắng nghe
Hãy chú tâm lắng nghe. Việc lắng nghe kỹ không chỉ thể hiện sự tôn trọng của bạn với người đối diện mà còn giúp chúng ta hiểu rõ câu chuyện hơn. Hãy đặt mình vào tâm trạng của người nói để có thể đưa ra các cách cư xử phù hợp nhất.
- Giữ bình tĩnh
Mất bình tĩnh luôn là kẻ thù của con người bởi nó khiến ta dễ dàng mắc sai lầm hơn. Do đó trong giao tiếp cũng vậy, bạn phải luôn giữ cho mình một cái đầu lạnh để không bị cuốn theo câu chuyện nào đó và có thể dễ dàng xử lý mọi tình huống xảy ra.
- Học cách tôn trọng
Nếu như bạn không tôn trọng người đối diện thì sẽ khó có thể tìm được tiếng nói chung. Hãy luôn tôn trọng ý kiến của người khác cho dù đó là ý kiến đúng hay là sai.
- Chia sẻ nhiều hơn
Dĩ hòa vi quý phải được xuất phát từ hai phía. Việc chia sẻ, trao đổi nhiều hơn sẽ giúp chúng ta có thể dễ dàng đồng cảm với đối phương, từ đó giúp hạn chế những phát sinh xung đột trong tương lai.
Như vậy bạn đã hiểu được dĩ hòa vi quý là gì rồi đúng không nào. Có thể thấy lời khuyên của ông cha ta vẫn đúng trong các trường hợp của cuộc sống hiện đại. Tuy nhiên bạn cần hiểu đúng bản chất của thành ngữ này để hành động sao cho đúng nhé!
