Câu hỏi tu từ – loại câu được sử dụng rất phổ biến trong văn học và trong giao tiếp hàng ngày. Vậy thực chất câu hỏi tu từ là gì? Đặc điểm và tác dụng của câu hỏi tu từ? Hãy cùng với chúng tôi tìm hiểu chi tiết về dạng câu này nhé!
Câu hỏi tu từ là gì? Ví dụ
Hiểu một cách đơn giản thì câu hỏi tu từ là câu hỏi được con người đặt ra nhưng lại không hướng tới việc tìm kiếm câu trả lời hoặc cũng có thể nội dung câu trả lời đã có sẵn trong câu hỏi đó. Nói một cách dễ hiểu hơn thì đối với loại câu hỏi này chúng ta không nhất thiết phải tìm ra đáp án chính xác cho câu hỏi đó.
Câu hỏi tu từ – câu hỏi không nhất thiết phải tìm ra đáp án
Tùy vào mục đích giao tiếp của người hỏi hoặc là dụng ý nghệ thuật trong văn học mà câu hỏi tu từ có thể biểu đạt hoặc tượng trưng cho một ý nghĩa nhất định nào đó.
Câu hỏi tu từ này thường được dùng nhiều trong các văn bản nghệ thuật có tác dụng làm cho lời văn trở nên sinh động cũng như đem lại cho người đọc những tưởng tượng lý thú. Trong cuộc sống hàng ngày thì chúng ta cũng bắt gặp câu hỏi tu từ được mọi người sử dụng trong khi giao tiếp với nhau.
Ví dụ:
– Niềm vui của tôi đã đi đâu?
– Bây giờ Mận mới hỏi Đào/Vườn hồng đã có ai vào hay chưa?
Câu hỏi tu từ bao gồm có 2 dạng là mang ý nghĩa khẳng định và mang ý nghĩa phủ định. Cụ thể:
2 dạng câu hỏi tu từ
– Câu hỏi tu từ mang ý nghĩa khẳng định: Dạng câu hỏi này được sử dụng với mục đích khẳng định lại mệnh đề được nhắc đến ở trong câu. Đồng thời nó cũng nhấn mạnh lại nội dung, ý nghĩa mà người nói hay người viết muốn truyền đạt.
– Câu hỏi tu từ mang ý nghĩa phủ định: Dạng câu hỏi này có thể không chứa các từ ngữ phủ định như “không”, “chưa”… Tuy nhiên, nó vẫn mang ý nghĩa đối lập, tương phản, phủ định lại mệnh đề đã được nhắc đến trong câu văn.
Đặc điểm của câu hỏi tu từ là gì?
Câu hỏi tu từ thường có những đặc điểm như sau:
- Có đầy đủ hình thức của một câu nghi vấn và luôn có dấu chấm hỏi ở cuối để kết thúc một câu.
- Câu hỏi tu từ được sử dụng nhằm khẳng định hoặc là nhấn mạnh nội dung, ý nghĩa nào đó mà người nói hoặc là người viết muốn biểu đạt đến mọi người.
- Thông tin được truyền đạt phải dễ hiểu, dễ tiếp thu đối với người đọc và người nghe.
- Thông tin được nói đến luôn mang ý nghĩa tượng trưng cho một vấn đề nào đó.
- Được sử dụng theo cách nói ẩn dụ, nhằm thể hiện sắc thái biểu đạt.
- Có thể mang hàm ý phủ định với nội dung được người nói hoặc người viết nhắc đến trong câu.
Tác dụng của câu hỏi tu từ là gì?
Có thể thấy rằng câu hỏi tu từ mang lại hiệu quả giao tiếp cao giữa người nói và người nghe cũng như giữa người viết và người đọc. Dù được sử dụng nhằm mục đích nào đi chăng nữa thì tác dụng hướng đến của câu hỏi tu từ vẫn là nhấn mạnh nội dung, thông tin mà người nói hoặc người viết muốn biểu đạt đến người khác.
Câu hỏi tu từ giúp câu văn thêm sinh động
Câu hỏi tu từ giúp cho câu văn trở nên sinh động, hấp dẫn và trực quan hơn rất nhiều. Việc vận dụng câu hỏi tu từ một cách linh hoạt, phù hợp còn góp phần làm tăng hiệu quả diễn đạt nội dung cũng như làm cho sắc thái, ý nghĩa trong câu trở nên đa dạng và phong phú hơn rất nhiều. Sử dụng dạng câu hỏi này còn giúp cho người đọc hoặc người nghe có những liên tưởng thú vị về nội dung, thông tin trong câu. Từ đó, chúng ta có thể thu hút được sự chú ý và tập trung của người nghe, người đọc vào cuộc đối thoại hoặc là câu văn.
Tuy nhiên, bạn cũng không nên quá lạm dụng câu hỏi tu từ vào việc giao tiếp bởi rất dễ khiến cho người nghe dễ bị rối và khó nắm bắt được nội dung trọng tâm. Câu hỏi tu từ chỉ có ý nghĩa khi mà người nghe hiểu rõ được thông tin mà bạn muốn truyền đạt đến họ. Nếu như người nghe không thể nắm bắt được thông tin thì câu hỏi tu từ sẽ không có tác dụng cần thiết.
Một số câu hỏi liên quan đến câu hỏi tu từ
Câu hỏi tu từ có phải là biện pháp tu từ không?
Các biện pháp tu từ thường gặp
Câu hỏi tu từ không phải là biện pháp tu từ. Câu hỏi tu từ được sử dụng với mục đích nhấn mạnh hàm ý biểu đạt cũng như nhấn mạnh ý nghĩa của câu văn mà không cần người nghe hoặc là người đọc phải đưa ra câu trả lời cụ thể nào cả. Còn biện pháp tu từ là cách chúng ta sử dụng ngôn ngữ theo phong cách đặc biệt, có sự thay đổi về từ ngữ, cú pháp trong câu ở một ngữ cảnh bất kỳ nào đó.
Biện pháp tu từ được sử dụng với mục đích là tăng sức gợi hình, giá trị biểu cảm trong câu văn, làm cho câu văn trở nên đặc biệt và thú vị hơn so với cách sử dụng ngôn ngữ thông thường.
Các biện pháp tu từ được sử dụng nhiều trong văn học và trong giao tiếp hằng ngày như: So sánh, nhân hóa, ẩn dụ, hoán dụ, liệt kê, nói quá, nói giảm nói tránh, điệp từ điệp ngữ, chơi chữ,…
Câu hỏi tu từ có phải câu nghi vấn không?
Nhiều người thường nhầm lẫn việc câu hỏi tu từ là câu nghi vấn. Tuy nhiên, giữa hai dạng câu hỏi này vẫn có những điểm khác biệt, cụ thể như:
Câu nghi vấn – câu hỏi cần lời giải đáp
Câu nghi vấn là loại câu hỏi với mục đích làm sáng tỏ một vấn đề nào đó và người hỏi muốn nhận được câu trả lời cũng như hồi đáp từ phía người được hỏi. Trong câu nghi vấn thông thường sẽ có ít nhất là hai chủ thể, đó là người hỏi và người được hỏi. Cuộc đối thoại giữa hai chủ thể có thể là trực tiếp tức là người hỏi nêu ra câu hỏi và người được hỏi sẽ phản hồi lại hoặc cũng có thể là gián tiếp thông qua hình thức như gửi email, thư từ…
Còn với câu hỏi tu từ thì không nhằm mục đích tìm kiếm, làm sáng tỏ vấn đề hay là nội dung nghi vấn. Đây là câu hỏi không cần có câu trả lời cụ thể mà chỉ với mục đích là nhấn mạnh ý nghĩa và nội dung diễn đạt. Đối với dạng câu hỏi tu từ thì chúng ta có thể xác định chủ thể người nêu câu hỏi tuy nhiên lại không thể xác định được chính xác đối tượng được hỏi.
Như vậy bạn đã hiểu được câu hỏi tu từ là gì rồi đúng không nào? Hiểu đúng về loại câu này giúp bạn có thể làm tăng giá trị biểu đạt thông tin trong văn học cũng như trong giao tiếp. Đừng bỏ lỡ các bài viết mới nhất của chúng tôi để có thêm những kiến thức hay và bổ ích nhé!
