Nếu như bạn hay quan tâm đến các hiện tượng thời tiết thì chắc hẳn bạn đã nghe đến hiện tượng El Nino. Vậy, El Nino là gì? Thế nào được gọi là hiện tượng El Nino, nguyên nhân và tác hại của chúng ra sao? Tất cả những băn khoăn đó sẽ được chúng tôi giải đáp chi tiết trong bài viết dưới đây nhé!
Hiện tượng El Nino là gì?
Hiện tượng El Nino theo tiếng Tây Ban Nha là đứa con của Chúa, là hiện tượng được dùng để chỉ sự nóng lên bất thường của lớp nước biển trên bề mặt ở khu vực xích đạo trung tâm và Đông Thái Bình Dương gây ra những ảnh hưởng đến thời tiết trong phạm vi toàn cầu.
Thông thường hiện tượng El Nino sẽ kéo dài từ tháng 8 đến tháng 12 hoặc có thể lâu hơn. Hiện tượng này sẽ xuất hiện 3-4 năm/lần, nhưng không cố định có thể thừa hơn hoặc xuất hiện dày hơn.
Hiện tượng El Nino để chỉ nước biển nóng lên bất thường
El Nino thường gắn với quá trình tương tác của khí quyển và đại dương là dao động diễn ra chủ yếu ở Nam bán cầu và được gọi chung là ENSO. Giữa các thời kỳ nóng lên dị thường của nước biển ở khu vực trên, đôi khi còn xảy ra hiện tượng ngược lại là nước biển lạnh được gọi là hiện tượng La- Nina.
El Nino gây ra nhiều hiện tượng khác nhau trong phạm vi toàn cầu như khô hạn, thời tiết nóng nực, khó chịu hơn so với mức bình thường. Bên cạnh đó, hiện tượng này cũng gây mưa bão, lũ lụt ở một số nơi trên thế giới.
Hiện tượng El Nino đã gây ảnh hưởng lớn đến đời sống của hàng triệu người, đặc biệt là cư dân sống ở các vùng ven biển Thái Bình Dương. Nó gây ra nhiều thảm họa về tự nhiên khiến cho con người lâm vào nạn đói, thiếu nước và nhiều vấn đề về sức khỏe.
Nguyên nhân sinh ra hiện tượng El Nino là gì?
El Nino là một hiện tượng thiên nhiên mà không phải do con người tạo ra. Chính vì vậy, cho đến nay các nhà khoa học vẫn chưa tìm được lời giải đáp hoàn toàn thống nhất về vấn đề này. Nhưng nguyên nhân chủ yếu thường liên quan đến:
Gió tín phong Đông Nam suy kém
Gió tín phong Đông Nam hay còn gọi là gió mậu dịch được thổi trong các miền cận xích đạo. Sau khi gió tín phong Đông Nam suy kém, sự nổi lên trên của nước lạnh trong khu vực Thái Bình Dương sẽ giảm bớt, thậm chí thôi hoạt động. Điều này dẫn đến việc hình thành hoặc nhiệt độ của nước biển ở phạm vi lớn, làm gia tăng nóng ấm khác thường.
Dòng nước biển ở xích đạo và hoàn lưu khí quyển phát sinh khác thường, dẫn đến một số khu vực sát bờ Thái Bình Dương sẽ đón nhận giáng thuỷ (tuyết, mưa tuyết, mưa đá) trái với bình thường, trong khi một số ít địa phương khác lại xảy ra hiện tượng khô cạn nghiêm trọng.
Nguyên nhân gây ra hiện tượng El Nino đến nay vẫn chưa hoàn toàn thống nhất
Tự quay Trái Đất
Nhiều nghiên cứu đã phát hiện nguyên nhân hiện tượng El Nino có liên quan đến sự biến hóa theo vận tốc tự quay của Trái Đất.
Ở Thái Bình Dương xích đạo, khi tốc độ tự quay của Trái Đất tăng tốc trong một khoảng thời gian ngắn, sẽ làm cho nhiệt độ trên mặt nước biển ở phía Đông khu vực này hạ xuống thấp. Ngược lại khi tốc độ tự quay Trái Đất giảm xuống thì nhiệt độ mặt biển của phía Đông Thái Bình Dương xích đạo sẽ lên cao.
Điều này đã chỉ ra rằng sự tăng giảm của việc tự quay của Trái Đất là một trong những nguyên nhân hình thành hiện tượng El Nino.
Hiện tượng El Nino ảnh hưởng như thế nào?
Những tác động chính của hiện tượng El Nino đã gây ảnh hưởng lớn đến sự thay đổi khí hậu trên toàn cầu. Khi xuất hiện, El Nino gây ra những thiên tai nặng nề như mưa lớn, lũ lụt ở vùng này, hay hạn hán, cháy rừng ở vùng khác. Điều này gây thiệt hại lớn về người, gây nên những thảm họa về kinh tế, sự phát triển của xã hội, đặc biệt là những hậu quả không thể khắc phục về môi trường.
Hiện tượng El Nino gây nắng nóng, khô hạn kéo dài
Lợi ích của El Nino
Không phải El Nino lúc nào cũng gây ra tai họa cho con người. Cách đây hơn 5.000 năm, ngư dân Peru còn coi hiện tượng El Nino đến là “tin mừng”. Bởi khi đó nước biển ở vùng này tăng lên đủ ấm giúp cho sinh vật phát triển, làm phong phú thêm nguồn thức ăn từ biển cả. Nhờ đó, ngành đánh bắt cá ở khu vực các nước ven biển Nam Mỹ đã phát triển mạnh. Nếu năm nào hiện tượng El Nino không xảy ra làm cho nhiệt độ của biển tăng lên quá cao thì năm đó sẽ là mùa cá bội thu.
Ngoài ra, El Nino gây ra những cơn mưa lớn còn giúp cho thực vật tại khu vực hoang mạc phát triển đáng kinh ngạc.
Xem thêm:
- Gió phơn là gì? Hiệu ứng phơn là gì? Nguyên nhân, tính chất, đặc điểm gió phơn
- Ngoại lực là gì? Nguồn gốc và tác động của ngoại lực lên Trái Đất
Tác động tiêu cực của hiện tượng El Nino trong lịch sử như thế nào
Hiện tượng El Nino đã từng xuất hiện nhiều lần trong lịch sử và đã phát sinh ít nhất 30 sự kiện El Nino kể từ năm 1900 tới nay. Có những hiện tượng mạnh mẽ và kéo dài hơn bình thường gây nên những hậu quả nghiêm trọng đối với con người và môi trường. Cùng chúng tôi nhìn lại hiện tượng El Nino nghiêm trọng đã từng xuất hiện trong quá khứ:
El Nino 1982 – 1983: Là hiện tượng El Nino mạnh nhất, khi chúng xảy ra đã khiến nhiệt độ nước biển trên bề mặt ở khu vực xích đạo Thái Bình Dương tăng chênh 4 độ C so với bình thường. Hiện tượng xảy ra gây nên những cơn bão nhiệt đới khủng khiếp dẫn đến lũ lụt trên khắp thế giới, làm ch.ế.t rất nhiều người, gây thiệt hại hàng tỷ USD cho nền kinh tế. Trong những năm này ở Việt Nam, các vùng nông thôn miền Trung và Nam Bộ cũng đã bị ảnh hưởng nặng nề bởi những trận mưa lũ và lụt lội.
Những cơn bão nhiệt đới khủng khiếp dẫn đến lũ lụt khắp mọi nơi
El Nino 1997 – 1998: Là hiện tượng El Nino được ghi nhận mạnh thứ hai trong lịch sử, làm cho mặt nước biển khu vực xích đạo Thái Bình Dương tăng lên 3 độ C so với bình thường. Ở giai đoạn này, nổi lên là vụ cháy rừng Amazon lớn nhất trong lịch sử Brazil, Australia khi đã trải qua một mùa nóng khắc nghiệt, dẫn đến sản lượng lúa mì và thịt bò giảm mạnh.
El Nino 2015 – 2016: Với nhiệt độ nước biển bề mặt tăng lên 2 độ C cao hơn so với mức trung bình. Hiện tượng này đã gây ra mưa lũ và lụt lội nghiêm trọng ở nhiều nơi trên thế giới và bị ảnh hưởng nhiều nhất là khu vực Nam Mỹ, Ấn Độ và châu Phi.
Tại Việt Nam, cụ thể, ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên, đã phải hứng chịu hạn hán nghiêm trọng, nước sạch trở nên khan hiếm, làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân, đặc biệt là sản xuất nông nghiệp.
El Nino 2019 – 2020: Nhiệt độ nước biển đã tăng lên khoảng 0,8-1 độ C so với mức trung bình. Điều này gây ra tình trạng khô hạn, gây hiện tượng cháy rừng ở nhiều khu vực trên thế giới.
Ở Australia, vào mùa khô đã xảy ra hạn hán và cháy rừng nghiêm trọng, gây hậu quả nặng nề cho đời sống của con người và môi trường. Tại Việt Nam, nhiều tỉnh ở khu vực miền Trung đã phải hứng chịu thiệt hại lớn trong sản xuất nông nghiệp.
Một số giải pháp khắc phục El Nino
Biến đổi khí hậu khiến cho hiện tượng El Nino xuất hiện với tần suất ngày càng nhiều hơn. Điều này đã trở thành một thách thức lớn đối với tất cả các quốc gia trên Thế giới. Buộc chúng ta phải có những biện pháp để làm hạn chế sức ảnh hưởng của hiện tượng này xuống mức thấp nhất, đó là:
Khai thác tất cả tiềm lực sẵn có để có thể đưa ra được các dự báo thời điểm chính xác xuất hiện, dự báo đường đi và sức công phá của hiện tượng El Nino.
Chuẩn bị những điều kiện tối thiểu nhất để sống chung với El Nino, ví dụ như xây nhà phao tránh lũ (đối với khu vực hay xảy ra lũ lụt) hay dự trữ nước (tại những vùng khô hạn)…
Xây nhà phao để phòng tránh lũ
Không làm hay tiếp tay trong việc phá rừng, thải khí cacbonic, khí thải độc hại vào không khí, vì El Nino sẽ phát triển càng mạnh mẽ hơn nếu mặt đất thiếu cây xanh hay để xảy ra hiện tượng nhà kính.
Bài viết trên đây đã khái quát những thông tin về hiện tượng El Nino là gì và những thông tin liên quan đến hiện tượng này. Hy vọng với những chia sẻ này đã mang đến bạn những kiến thức hữu ích nhất để phục vụ cho quá trình tìm hiểu về El Nino.
