Áp suất thẩm thấu là gì và công thức tính cũng như vai trò của áp suất thẩm thấu là như thế nào? Được xem là câu hỏi nhận được sự quan tâm của rất nhiều bạn học sinh, vậy hãy cùng tìm hiểu thông qua bài viết sau nhé!
Áp suất thẩm thấu là gì?
Xem thêm: Ứng suất là gì? Nguyên nhân tạo ra ứng suất
Áp suất thẩm thấu chính là áp suất tối thiểu cần phải được áp dụng cho các dung dịch để nhằm ngăn dòng chảy vào dung môi tinh khiết của nó thông qua màng bán định. Cùng với đó, nó cũng được định nghĩa là một thước đo xu hướng của dung dịch được lấy trong dung môi nguyên chất bằng các thẩm thấu. Do đó, áp suất thẩm thấu tiềm năng chính là áp suất thẩm thấu tối đa và có thể phát triển trong dung dịch nếu như nó được tách ra khỏi dung môi tinh khiết của nó hoàn toàn bằng một màng bán kết.
Công thức áp suất thẩm thấu là gì?
Xem thêm: Công suất phản kháng là gì? Khái niệm công suất phản kháng Q
Trong vật lý học thì áp suất thẩm thấu thường được tính theo công thức như sau:
P = RTC
Trong đó:
- – P chính là ký hiệu của áp suất thẩm thấu và được tính theo đơn vị là atm.
- – R là một hằng số và R= 0,082.
- – T chính là nhiệt độ tuyệt đối, T = 273 + toC.
- – C là nồng độ của dung dịch, đơn vị được tính là gam/lít.
Áp suất thẩm thấu có vai trò như thế nào?
Trong hồng cầu, áp suất thẩm thấu đóng vai trò vô cùng quan trọng bởi nó giữ vai trò giúp cân bằng. Nếu khi ta thay đổi áp suất thẩm thấu thì sẽ có thể làm thay đổi được hàm lượng nước có trong tế bào và từ đó gây ra hiện tượng rối loạn chức năng tế bào.
Đối với thực vật thì hiện tượng thẩm thấu sẽ giúp cho cây có thể hút nước và các khoáng chất có trong đất để nhằm sinh trưởng và phát triển. Do đó, sự thay đổi áp suất thẩm thấu có thể sẽ gây hại cho cây, thậm chí nó còn khiến cho cây bị chết. Còn đối với thực vật thì áp suất thẩm thấu sẽ giúp lưu thông máu và phân phối được lượng nước trong cơ thể, đồng thời nó còn ngăn chặn tối đa tình trạng mất nước.
Áp suất thẩm thấu của máu
Khi nhắc tới áp suất thẩm thấu, chắc hẳn chúng ta sẽ không thể bỏ qua được áp suất thẩm thấu của máu. Đây chính là một hiện tượng có vai trò quan trọng trong cơ thể của người. Chính vì vậy, áp suất thẩm thấu của máu sẽ hoàn toàn quyết định sự phân phối nước.
Áp suất thẩm thấu ở trong máu thường do các muối khoáng có trong huyết tương tạo ra. Trong đó, chủ yếu vẫn là muối NaCl.
Phân loại áp suất thẩm thấu của máu
Hiện nay, áp suất thẩm thấu ở trong máu được chia thành 2 loại như sau:
- Phần lớn: Đây chính là phần do nồng độ của các muối khoáng được tạo nên bởi sự hòa tan trong máu (chủ yếu là muối NaCl) và theo đó phần này được gọi là áp suất thẩm thấu của tinh thể (thông thường với mỗi giá trị của nó rơi vào khoảng 5675 mmHg).
- Phần nhỏ: Khác hẳn với phần lớn thì phần này chủ yếu do các protein của huyết tương tạo nên và người ta gọi đó là áp suất thẩm thấu thể keo (giá trị tầm khoảng 25 mmHg). Mặc dù, thể keo có giá trị không lớn thế nhưng chúng lại có tác dụng vô cùng to lớn trong việc giữ nước cũng như trao đổi nước giữa các mao mạch và các mô.
Vai trò của áp suất thẩm thấu trong máu
Với sự ổn định áp suất thẩm thấu trong máu sẽ có ý nghĩa sinh lý vô cùng quan trọng đối với cơ thể người cũng như động vật. Nếu như áp suất thẩm thấu ở hồng cầu và huyết tương có giá trị là ngang bằng nhau, thì đồng nghĩa với việc hồng cầu sẽ có thể giữ nguyên được các hình dạng cũng như kích thước của nó.
Ngoài ra, khi cho hồng cầu vào dung dịch muối NaCl thì áp suất thẩm thấu sẽ lớn hơn áp suất thẩm thấu của hồng cầu rất nhiều và khi đó hồng cầu sẽ bị teo lại. Vì vậy, nếu như bỏ hồng cầu vào dung dịch có áp suất thẩm thấu nhỏ hơn nhiều áp suất thẩm thấu của hồng cầu thì lúc này nước sẽ đi vào hồng cầu. Chính vì vậy, hồng cầu sẽ được căng phồng dần lên nếu như tăng quá mức sẽ có thể tạo ra hiện tượng dung huyết.
Như vậy, trên đây là một số thông tin về áp suất thẩm thấu là gì và công thức tính áp suất thẩm thấu là như thế nào. Hy vọng sẽ giúp bạn đọc thêm phần hiểu rõ hơn về thông tin hữu ích này. Cảm ơn bạn đã quan tâm!