Tỉ số phần trăm là kiến thức quan trọng trong chương trình toán học lớp 5. Để hiểu rõ hơn về tỉ số phần trăm là gì, cách tính tỉ số phần trăm như thế nào. Hãy cùng chuthapdoquangninh.org.vn tìm hiểu rõ hơn về khái niệm này và một số bài tập ứng dụng về tỉ số phần trăm trong bài viết dưới đây nhé!
Tỉ số phần trăm là gì?
Tỷ số của 2 số là thương của phép chia số a cho số b (b#0) và được viết dưới dạng a / b hoặc a : b.
Tỉ số phần trăm là tỉ số của 2 số
Theo khái niệm tỉ số phần trăm lớp 5 trang 74 thì tỉ số phần trăm chính là tỉ số của 2 số, trong đó ta sẽ quy đồng mẫu số của tỉ số đó về 100. Bên cạnh đó, tỉ số phần trăm thường được ứng dụng trong việc sử dụng biểu thị độ lớn tương ứng của lượng này so với lượng khác.
Ký hiệu tỉ số phần trăm thường dùng là “%”
Ví dụ: 50% đọc là năm mươi phần trăm, tương đương với 50/100 hoặc 0.5.
Cách biểu diễn tỉ số phần trăm của một số a được biểu diễn dưới dạng số tự nhiên hoặc số thập phân, ta có thể biểu diễn dưới dạng sau:
a : 100 hoặc a/100 = a%
Ví dụ: 67/100 = 67%
Ý nghĩa của tỉ số phần trăm là gì?
Trong toán học, phần trăm là phần thể hiện tỉ số dưới dạng một phân số có mẫu số là 100. Tương tự, đối với hệ thống diễn đạt phân số có mẫu số là 1000 thì được gọi là hệ thống phần nghìn.
Chúng được sử dụng để biểu thị độ lớn một lượng này so với một lượng khác với một lượng tương đối. Cụ thể, phần đại lượng thứ nhất sẽ thể hiện phần tương ứng hoặc đó là phần thay đổi so với đại lượng thứ 2.
Ví dụ: Bạn có 100.000 đồng, sau khi lãi tăng thêm 5.800 đồng → số tiền tăng lên một phần sẽ là: 5.800/100.000 = 0.058 lần số tiền ban đầu. Nếu biểu diễn theo tỉ số phần trăm ta sẽ nói số tiền 100.000 đồng đã lãi thêm 5,8%.
Cách tính tỉ số phần trăm – 3 dạng toán tỉ số phần trăm lớp 5
Công thức toán tỉ số phần trăm lớp 5 giữa 2 số
Công thức tỉ số phần trăm lớp 5 của 2 số a và b được tính như sau: Ta lấy số a chia số b rồi nhân với 100, và ghi vào sau kết quả ký hiệu phần trăm.
a/b x 100%
Thực chất giá trị của việc nhân thêm 100% không làm thay đổi so với kết quả của phép thương số a/b. Khi nhân 100% nghĩa là nhân 100/100 tức là x 1. Nên nếu ghi thêm ký hiệu % thì người đọc sẽ tự hiểu là giá trị thực của phép chia a/b phải lấy số không có ký hiệu % chia cho 100.
Công thức toán tính tỉ số phần trăm của các số
Ví dụ: Một bó hoa có 16 bông hoa, trong đó có 8 bông hoa hồng. Tìm tìm tỉ số phần trăm của số bông hoa hồng so với tổng số bông hoa?
Lời giải:
Coi số a là tổng số bông hoa, còn b là 8 bông hoa hồng. Tỉ số phần trăm của bông hoa hồng trong bó hoa là:
(8 : 16) x 100 = 50%
Đáp số: 50% bông hoa hồng đỏ
Công thức giải toán về tỉ số phần trăm của một số
Cách tìm tỉ số phần trăm của một số ta sử dụng số đó rồi chia cho 100 và tiếp tục nhân với số phần trăm hoặc có thể lấy số đó nhân với số phần trăm rồi chia cho 100.
Cụ thể công thức được biểu diễn: A x a% = A : 100 x a
Ví dụ: Một cuộn giấy dài 500m, người ta cắt được 25% chiều dài của cuộn giấy đó. Tính phần còn lại của cuộn giấy mà người đó cần phải cắt là bao nhiêu m?
Lời giải:
Cuộn giấy đã cắt được: 25% x 500 = 125 mét
Phần giấy còn lại phải cắt là: 500 – 125 = 375 mét
Đáp số: 375 mét vải.
Cách tính tỉ số phần trăm lớp 5 khi biết phần trăm của số đó
Muốn tìm một số khi biết phần trăm của số đó, ta lấy số đó chia cho số phần trăm rồi đem nhân với 100, hoặc lấy giá trị đó nhân với 100 và chia cho số phần trăm đó.
Muốn tìm một số biết a% của số đó là A:
A : a% = A : a x 100
Công thức tính tỉ số phần trăm này ngược với công thức tính tỉ số phần trăm của một số.
Ví dụ: Một quyển truyện đã đọc được 100 trang, chiếm 25% số trang truyện. Hỏi cuốn truyện đó có bao nhiêu trang?
Lời giải:
Do 100 trang chiếm 25% số trang truyện nên suy ra 1% số trang của quyển truyện đó là:
100 : 25% = 4 trang
Vậy số trang truyện là: 4 x 100 = 400 trang
Đáp số: 400 trang sách
Cách tính tỉ số phần trăm lớp 5 thường gặp
Dạng toán cộng
Công thức: a% + b% = (a + b)%.
Ví dụ: 9% + 7% = (9 + 7)% = 16%
Một số bài tập về tỉ số phần trăm
Dạng toán trừ
Công thức: a% – b% = (a – b)%.
Ví dụ: 56% – 6% = (56 – 6)% = 50%
Dạng toán nhân
Công thức: a% × b = (a × b)%.
Ví dụ: 7% × 20% = (7 × 20)% = 140%
Dạng toán chia
Công thức: a% : b = (a : b)%
Ví dụ: 25% : 5 = (25 : 5) = 5%
Một số bài tập và cách giải bài toán về tỉ số phần trăm
Bài 1: Một lớp học có 48 bạn, trong đó có 6 bạn nữ. Hãy tìm tỉ số phần trăm học sinh nữ so với sĩ số của lớp?
Lời giải:
Tỉ số phần trăm học sinh nữ so với học sinh cả lớp là: 6 ÷ 48 = 0,125 = 12,5%.
Đáp số: 12,5%
Bài 2: Trong chuồng bò có 12 con bò cái và 28 con bò đực. Tìm tỉ số phần trăm số bò cái so với số bò trong chuồng?
Lời giải:
Số bò trong chuồng là: 12 + 28 = 40 (con)
Tỉ số bò cái so với bò trong chuồng là: 12 : 40 × 100 % = 30%
Vậy tỉ số của bò cái so với bò trong chuồng là 30%.
Bài 3: Một chiếc ô tô đi được 40% chiều dài của con đường dài 250 km. Tính chiều dài quãng đường mà xe ô tô đó đã đi.
Lời giải:
Để tìm 40% của 250 tức là ta có 250 có 100 phần thì 40 phần còn lại sẽ là:
250 : 100 x 40 = 100 (km)
Đáp số: 100 km
Bài 4: Số học sinh giỏi trong một trường tiểu học là 64 em, chiếm 12,8% số học sinh của toàn trường. Hỏi trường tiểu học đó có bao nhiêu học sinh?
Lời giải:
Ta có: 64 em học sinh chiếm 12,8%, do đó ta cần đi tìm số học sinh toàn trường tức là tìm 100% là bao nhiêu.
Như vậy, giá trị 1% số học sinh toàn trường là: 64 : 12,8 = 5 (học sinh)
Vậy 100% học sinh toàn trường là: 5 x 100 = 500 (học sinh)
Đáp số: 500 (học sinh)
Bài 5: Một người bỏ ra 42.000 đồng tiền vốn để mua rau về kinh doanh. Sau khi bán hết số rau đó họ thu được tổng cộng 52.500đ.
a.Tính số tiền bán rau bằng bao nhiêu phần trăm tiền vốn?
b.Tính xem người đó thu lãi được bao nhiêu phần trăm?
Lời giải:
- Số tiền bán rau so với tiền vốn là: 52.500 : 42.000 = 1,25 = 1,25 x100% = 125%.
- Số tiền lãi là: 125 – 100 = 25(%)
Đáp số: 25%
Trên đây là bài viết về tỉ số phần trăm là gì, công thức tính, các dạng bài toán và một số bài tập về tỉ số phần trăm. Mong rằng với những kiến thức trong bài viết này sẽ giúp các bạn học sinh có thể nắm vững và hỗ trợ cho việc học tập của mình.
Xem thêm:
- [Toán 4] Bảng đơn vị đo khối lượng, cách quy đổi và ghi nhớ nhanh
- 1 inch bằng bao nhiêu cm? Cách quy đổi nhanh nhất
