Đất có vai trò vô cùng quan trọng đối với đời sống con người và các loại sinh vật khác trên trái đất. Vậy thành phần cơ giới của đất là gì? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu thông tin chi tiết về đất qua bài viết này.
Đất là gì?
Đất là hỗn hợp của các loại chất khoáng, chất hữu cơ, không khí và nước để có thể duy trì sự sống cho các loài thực vật ở trên bề mặt của trái đất. Chất rắn chính là thành phần chủ yếu của đất, chiếm gần 100% khối lượng đất. Đất trồng có vai trò vô cùng quan trọng đối với sự sinh trưởng và phát triển của cây cối, vì giúp cung cấp các chất dinh dưỡng, nước và oxi cho cây.
Đất là lớp vỏ ngoài tơi xốp của của vỏ trái đất
Đất được hình thành như thế nào?
Trước khi tìm hiểu về thành phần cơ giới của đất là gì, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem đất được hình thành như nào trong phần này nhé.
Sự hình thành đất chính là một quá trình lâu dài và phức tạp, có thể chia quá trình hình thành đất thành ba nhóm như sau:
- Quá trình phong hoá.
- Quá trình tích lũy và biến đổi các chất hữu cơ trong đất.
- Quá trình di chuyển khoáng chất và vật liệu hữu cơ ở trong đất.
Tham gia vào sự hình thành đất còn có các yếu tố như đá gốc, sinh vật, khí hậu, địa hình và thời gian. Các yếu tố này có sự tương tác phức tạp với nhau để tạo nên sự đa dạng của các loại đất ở trên bề mặt thạch quyển.
Bên cạnh quá trình hình thành đất, địa hình của bề mặt trái đất còn phải chịu sự tác động phức tạp từ nhiều hiện tượng tự nhiên khác như động đất, núi lửa, nâng cao và sụt lún trên bề mặt, tác động của nước mưa, sóng biển, gió, băng hà và các hoạt động của con người.
Thành phần cơ giới của Đất là gì?
Sau khi đã hiểu rõ khái niệm đất là gì ở bên trên, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu chi tiết về thành phần cơ giới của đất là gì ở dưới đây.
Thành phần cơ giới của đất gồm các hạt các hạt cát, limon và sét
Thành phần cơ giới của đất
Thành phần cơ giới của đất (thành phần cấp hạt) chính là tỉ lệ các cấp hạt giữa các phần tử cơ giới có kích thước khác nhau ở trong đất theo phần trăm trọng lượng (%).
Trong đất, các phần tử cơ giới thường sẽ liên kết với nhau thành những hạt lớn hơn. Vì vậy khi phân tích thành phần cơ giới đất thì khâu đầu tiên cần phải dùng các biện pháp cơ, lý, hoá học để làm rời các hạt liên kết với nhau thành các hạt đơn.
Căn cứ vào tỉ lệ của các loại hạt (thành phần đá và khoáng chất) trong đất, người ta đã chia đất thành ba loại chính là: đất cát, đất thịt và đất sét. Chúng có tỉ lệ các hạt cát, limon và sét như sau:
- Đất cát: 85% cát, 10% limon và 5% sét.
- Đất thịt: 45% cát, 40% limon và 15% sét.
- Đất sét: 25% cát, 30% limon và 45% sét.
Ngoài ra, còn có các loại đất trung gian khác nữa như đất cát pha, đất thịt nhẹ,…
Yếu tố quyết định nên thành phần cơ giới của đất
Yếu tố quyết định thành phần cơ giới của đất là gì? Yếu tố quyết định thành phần cơ giới của đất chính là tỉ lệ các hạt cát, limon và sét có trong đất. Căn cứ vào tỉ lệ của các loại hạt ở trong đất, người ta có thể xác định được lợi đất đó có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng.
Dưới đây là những lý do mà các hạt cát, limon và sét có trong đất là yếu tố quyết định thành phần cơ giới của đất trồng:
– Đất trồng là lớp bề mặt tơi xốp của vỏ Trái Đất, trên đó các loài thực vật có khả năng sinh sống và phát triển. Đây là sản phẩm biến đổi của đá dưới tác động của các yếu tố như khí hậu, sinh vật và con người.
– Đất trồng là môi trường cung cấp nước, chất dinh dưỡng và oxi cho cây cối, đồng thời giữ cho cây không bị đổ.
– Phần rắn của đất được hình thành từ các thành phần vô cơ và hữu cơ. Phần vô cơ gồm các cấp hạt có đường kính khác nhau như: Hạt cát (từ 0.05 – 2mm), limon (gồm bột, bụi có đường kính từ 0,002 – 0,05mm) và sét (nhỏ hơn 0,002mm). Tỉ lệ (%) của các hạt cát, limon và sét trong đất sẽ tạo nên thành phần cơ giới của đất.
Tỷ lệ hạt cát, limon và sét trong các loại đất chính
– Đất có khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng lại là nhờ các hạt cát, limon, sét và chất mùn. Đất chứa nhiều hạt có kích thước càng bé thì càng chứa nhiều nhiều mùn, khả năng giữ nước và chất dinh dưỡng cũng càng tốt.
– Độ phì nhiêu là khả năng đất cung cấp đủ nước, oxi và chất dinh dưỡng cần thiết cho cây trồng để đảm bảo đạt được năng suất cao, không có chất gây hại cho cây.
- Đây là một trong những yếu tố quyết định về năng suất của cây trồng.
- Muốn cây trồng có năng suất cao cần phải có đủ các điều kiện như giống tốt, chăm sóc tốt và thời tiết thuận lợi.
– Độ chua, độ kiềm của đất cũng là lý do khiến các hạt cát, limon và sét là thành phần cơ giới của đất:
- Độ chua, độ kiềm của đất được xác định bằng độ pH có trị số dao động từ 0 – 14.
- Đất thường sẽ có trị số pH từ 3 – 9.
- Căn cứ vào trị số pH mà người ta chia đất thành các loại như: Đất chua (pH < 6,5), đất trung tính (có pH = 6,5 – 7,5) và đất kiềm (pH > 7,5).
- Người ta xác định đất chua, đất kiềm và đất trung tính để có kế hoạch sử dụng và cải tạo cho hiệu quả.
Hy vọng bài viết này mang đến những thông tin hữu ích để các bạn có thể hiểu rõ thành phần cơ giới của đất là gì? Từ đó có thể đưa ra những biện pháp cải tạo và sử dụng đất cho phù hợp để tăng năng suất cây trồng.
