Phân biệt được biến thái hoàn toàn và biến thái không hoàn toàn sẽ giúp bạn đạt điểm tối đa trong bài kiểm tra một tiết, cuối kỳ của môn Sinh học 11. Vậy, biến thái là gì? biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn là gì?….Cùng tìm hiểu chi tiết những nội dung thông tin có trong bài viết dưới đây để hiểu rõ hơn.
Biến thái là gì?
Biến thái là sự thay đổi đột ngột về hình thái, cấu tạo, sinh lý của động vật sau khi sinh ra hoặc nở từ trứng ra. Hiểu một cách đơn giản nhất, biến thái là sự biến đổi, thay đổi về các hình thái của sinh vật. Sự phát triển của động vật được chia làm 2 loại đó là phát triển không qua biến thái và phát triển qua biến thái.
Biến thái là sự thay đổi về hình thái của sinh vật
Biến thái hoàn toàn là gì? Ví dụ biến thái hoàn toàn
Biến thái hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo khác biệt với con trưởng thành. Đồng thời, ấu trùng cũng cần trải qua nhiều lần lột xác và giai đoạn nhộng trung gian để biến đổi thành con trưởng thành.
Biến thái hoàn toàn có mấy giai đoạn? Vòng đời của biến thái hoàn toàn có 4 giai đoạn đó là giai đoạn trứng, ấu trùng, nhộng và trưởng thành. Cụ thể như sau:
- Giai đoạn trứng: Trứng của con cái sẽ thực hiện giao phối đến giao đến giai đoạn ấu trùng. Thông thường, ấu trùng sẽ khác hoàn toàn so với con trưởng thành về hình dạng, kích thước hay thói quen ăn uống,….Sâu bướm là ấu trùng của bướm, chúng khác nhau hoàn toàn nhưng tế bào mầm của cả hai đều giống nhau.
- Giai đoạn ấu trùng: Ở giai đoạn này, chúng giống như người phàm ăn, lưu trữ rất nhiều thức ăn bên trong để sẵn sàng cho giai đoạn tiếp theo của vòng đời. Ấu trùng sẽ tạo ra một cái kén xung quanh và ở bên trong mà không cần ăn cũng như di chuyển.
- Giai đoạn nhộng: Ấu trùng sẽ phát triển thành nhộng.
- Giai đoạn trưởng thành: Khi nhộng trở thành con trưởng thành sẽ thoát ra vỏ kén của mình. Thời gian cho giai đoạn này thường kéo dài từ 4 ngày hoặc nhiều tháng tùy thuộc vào từng loài.
Sơ đồ biến thái hoàn toàn của kiến vương hại dừa
Điều đặc biệt là ếch và các loài động vật lưỡng cư khác cũng phát triển qua biến thái hoàn toàn nhưng không có giai đoạn ở bên trong kén. Đầu tiên, ếch sẽ đẻ trứng, tiếp đến là nòng nọc với mang và ếch con với phổi và đuôi, cuối cùng trở thành con ếch trưởng thành.
Biến thái hoàn toàn thường có ở các loài côn trùng như bướm, ruồi, ong,….và các loài lưỡng cư. Ví dụ về quá trình phát triển của bướm như sau:
– Giai đoạn phôi
+ Diễn ra trong trứng
+ Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo thành phôi. Các tế bào của phôi phân hóa thành các cơ quan của sâu bướm (sâu bướm nở ra từ trứng)
– Giai đoạn hậu phôi: Sâu bướm → nhộng → bướm non → bướm trưởng thành → trứng → sâu bướm.
Biến thái không hoàn toàn là gì?
Biến thái không hoàn toàn là kiểu phát triển mà ấu trùng có hình dạng, cấu tạo, sinh lý gần giống với con trưởng thành. Chúng sẽ phải trải qua giai đoạn lột xác để biến đổi từ ấu trùng trở thành con trưởng thành. Biến thái không hoàn toàn được chia làm 3 giai đoạn đó là giai đoạn trứng, giai đoạn hạch và giai đoạn trưởng thành.
Phát triển biến thái không hoàn toàn thường thấy ở một số loài côn trùng như châu chấu, cào cào, gián,…
Sơ đồ biến thái không hoàn toàn của châu chấu
Ví dụ về biến thái không hoàn toàn của châu chấu:
– Giai đoạn phôi:
+ Diễn ra ở trong trứng
+ Hợp tử phân chia nhiều lần để tạo thành phôi, các tế bào của phôi tiếp tục được phân hóa để tạo thành những cơ quan của ấu trùng. Ấu trùng được nở ra từ trứng.
– Giai đoạn hậu phôi:
+ Ấu trùng → lột xác nhiều lần → châu chấu trưởng thành
+ Ấu trùng và con trưởng thành có cấu tạo cùng chức năng sinh lý cơ thể gần như nhau.
Phân biệt biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn
Dưới đây là cách phân biệt biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn đơn giản và dễ nhớ nhất:
| Biến thái hoàn toàn | Biến thái không hoàn toàn | |
| Giống nhau |
|
|
| Khác nhau | Ấu trùng (sâu ở côn trùng, nòng nọc ở ếch nhái) có hình dạng và cấu tạo khác với con trưởng thành. | Ấu trùng có hình dạng, cấu tạo, sinh lý gần giống với con trưởng thành. |
| Ấu trùng trải qua nhiều lần lột xác và qua các giai đoạn trung gian (giai đoạn nhộng ở côn trùng) biến đổi thành con trưởng thành | Ấu trùng sẽ trải qua nhiều lần lột xác để thành con trưởng thành. | |
|
|
|
Với các thông tin có trong bài viết “Biến thái là gì? Phân biệt biến thái hoàn toàn và không hoàn toàn” hy vọng sẽ giúp ích với bạn. Truy cập website chuthapdoquangninh.org.vn để cập nhật thêm nhiều thông tin hữu ích khác.
