Tự lực văn đoàn được coi là hội nhóm văn học đầu tiên tại Việt Nam, được thành lập vào những nửa đầu thế kỉ XX. Vậy tự lực văn đoàn bao gồm những ai, tôn chỉ hoạt động của hội nhóm này như thế nào?. Hãy cùng nhau tìm hiểu thông qua bài viết dưới đây nhé.
Tìm hiểu Tự lực văn đoàn là gì?
Tự lực văn đoàn là tên một tổ chức văn học do Nhất Linh thành lập năm 1932 nhưng chính thức thành lập vào ngày thứ sáu 2 tháng 3 năm 1934 (theo tuần báo Phong Hóa số 87).
Trong khoảng hơn 10 năm tồn tại, bằng nhiều hình thức hoạt động văn hóa, Tự lực văn đoàn đã thổi vào xã hội miền Bắc và miền Trung Việt Nam một luồng gió mới, giúp văn học thoát khỏi những gò bó và quy tắc, luật lệ lỗi thời xưa không còn có thể đáp ứng nhu cầu của thời đại và theo kịp các xu hướng toàn cầu nữa.
Tự lực văn đoàn là hội nhóm văn học đầu tiên tại Việt Nam
Tự lực văn đoàn là tổ chức văn học đầu tiên xuất hiện ở nước ta với tính chất là một hội sáng tác văn học hiện đại. Hiệp hội bắt đầu với tờ báo Phong Hóa Mới ra số đầu tiên ngày 8-9-1932 – số 13 – lập tức biến một tờ báo vốn đã mờ nhạt trở thành một hiện tượng trong làng báo chí Hà Nội lúc bấy giờ.
Theo Nguyễn Vĩ, ngay ở số đầu tiên, tờ báo này đã “bán chạy như tôm tươi” (Văn thi sĩ tiền chiến). Điều này báo hiệu một điều vô cùng mới mẻ sắp xuất hiện tại đất Hà Thành thời đó.
Lịch sử phát triển của Tự lực văn đoàn
Nguyễn Tường Tam (Nhất Linh) là một nhà trí thức đi du học tại Pháp, có đam mê với nghề báo. Ông đã nhận ra rằng báo chí trào phúng được rất nhiều người ưa chuộng, do đó vào năm 1930, ông tốt nghiệp bằng cử nhân khoa học tại Pháp và trở về Hà Nội xin lập ra tờ báo “Tiếng Cười”. Trong quá trình chờ được cấp phép, ông đi dạy ở trường Tư thục Thăng Long và quen biết Trần Khánh Giư (Khái Hưng) và Phạm Hữu Ninh.
Khi biết Phạm Hữu Ninh đang làm chủ tuần báo Phong Hóa nhưng sắp phải giải thể vì không thu hút độc giả, ông Tam đã xin thu mua lại. Sau đó ông cùng những người bạn thân thiết xung quanh mình Khái Hưng, Tú Mỡ, Hoàng Đạo, Thạch Lam, tạo thành một ban biên tập hoàn toàn mới của tờ báo.
Hai tờ báo chủ lực của Tự lực văn đoàn
Sau khi tờ báo được nhiều người yêu thích, bán chạy ngay từ số đầu, Nhất Linh đã quyết định cùng các cộng sự của mình lập nên một bút nhóm gọi là Tự lực văn đoàn. Sau này, khi có điều kiện mở rộng hoạt động hơn, nhóm chính thức ra mắt với tôn chỉ đăng trên Tuần báo Phong Hóa số 87 ra ngày Thứ Sáu 2 tháng 3 năm 1934.
Tuyên ngôn hoạt động của tự lực văn đoàn
- Tự lực văn đoàn là hội nhóm của các đồng chí trong giới văn chương, các thành viên trong đoàn phải có mối liên hệ tinh thần, cùng theo đuổi một tôn chỉ, giúp nhau đạt mục đích chung, đùm bọc nhau trong những công việc liên quan đến văn chương.
- Những người của văn đoàn có quyền thêm chữ Tự Lực Văn Đoàn vào tên của họ, và tất cả các tác phẩm của họ đều được văn đoàn tiếp nhận và đặt dấu hiệu riêng.
- Sách của những người ngoài hội, dù đã xuất bản hay vẫn còn ở dạng bản thảo, đều có thể gửi đến văn đoàn để xem xét, và nếu hai phần ba số thành viên của văn đoàn có mặt trong Hội đồng xét công nhận về giá trị và phù hợp với tôn chỉ thì sẽ được cấp dấu, đồng thời dựa theo điều kiện mà quảng bá. Tự lực văn đoàn không phải là hội xuất bản sách.
- Sau này nếu có thể được, văn đoàn sẽ thành lập một giải thưởng gọi là Giải Tự lực văn đoàn để trao thưởng cho những tác phẩm xứng đáng và phù hợp với tôn chỉ của hội nhóm.
Chủ trương, tôn chỉ của Tự lực văn đoàn
Tôn chỉ về văn học
Phát động phong trào sáng tác để nền văn học Việt Nam vốn đang nghèo nàn có cơ hội hưng thịnh hơn (“Tự mình sản xuất những cuốn sách văn học có giá trị nhằm làm phong phú thêm nền văn học nước nhà sau này. Trước 1930, sự vắng vẻ của văn đàn vẫn là nỗi mặc cảm của người cầm bút, mặc dù văn học Nam Bộ đã sản sinh ra vô số tiểu thuyết văn vần, lục bát, chương hồi).
Hình thành nền văn học bình dân (“văn phong dễ hiểu, ít chữ Nho, đúng kiểu An Nam”, vì ngôn ngữ tạp chí, văn chương lúc bấy giờ vẫn là ngôn ngữ của người chứa nhiều danh từ Hán Việt, chỉ phù hợp với tầng lớp trí thức trong xã hội).
Tiếp thu lối viết hiện đại châu u để hiện đại hóa văn học nước nhà (“Du nhập phương pháp khoa học thái Tây vào văn học Việt Nam” / Tuy tiểu thuyết phương Tây du nhập vào Nam Bộ sớm nhưng hình thức lại “pha trộn” với tiểu thuyết cổ Trung Hoa).
Tôn chỉ về xã hội
Tiến hành chủ nghĩa bình dân trên cơ sở giai cấp bình dân, nuôi dưỡng lòng yêu nước (“Ca ngợi đức tính của đất nước và bình dân, khiến người khác yêu nước theo cách bình dân, không có sự trưởng giá quý phái” / cho đến cuối những năm 1920, khái niệm “chủ nghĩa bình dân “, “vẻ đẹp bình dân”, “yêu nước bình dân” còn quá mới, chưa xuất hiện trong tư duy của tầng lớp tinh hoa, trí thức lúc bấy giờ).
Về mặt tư tưởng
Vạch trần những tàn tích lỗi thời của Nho giáo đang thịnh hành trong xã hội (“để cho người ta biết rằng Nho giáo không còn hợp thời”), và công khai phản đối hệ thống lễ giáo phong kiến gây “chấn động” tư tưởng mọi tầng lớp xã hội có liên quan đến Nho giáo).
Về con người
Lấy sự giải phóng cá nhân làm trung tâm của mọi tác phẩm (“tôn trọng tự do cá nhân”, “cường tâm, trẻ trung, yêu đời, có ý chí phấn đấu, tin tưởng tiến bộ”. Vì văn học trước 1930 chưa bao giờ lấy cá nhân làm trung tâm, không chỉ vậy, giọng điệu tổng thể của nó là u sầu. Tự lực văn đoàn cho rằng cái “bi” cũng phải được vượt qua bằng niềm vui sống).
Với bốn tôn chỉ được tóm tắt ngắn gọn như trên, Tự lực văn đoàn của Nhất Linh thành thật sự là một tổ chức văn học hiện đại với các tư tưởng khác với các loại hình tổ chức văn học đã xuất hiện trước đây.
Nhóm tự lực văn đoàn gồm những ai?
Tờ báo chính thức của Tự Lực Văn Đoàn là Tuần báo Phong Hóa (số 14 ra ngày 22-9-1932, số cuối 190 ra ngày 5-6-1936), và từ năm 1935 có thêm tờ Ngày nay (số đầu 1935 ra 30-1, số cuối 224 ra ngày 7-9-1940). Ngoài ra, văn đoàn còn có một nhà xuất bản Đời Nay tự xuất bản sách của mình.
Các thành viên của Tự lực văn đoàn
Trụ sở chính của văn phòng đặt tại số 80 phố Quán Thánh, Hà Nội. Đây vừa là tòa soạn của Phong Hóa, Ngày Nay, vừa là trụ sở của NXB Đời Nay. Ban đầu, nhóm bút chỉ gồm 6 thành viên, bao gồm:
– Nguyễn Tường Tam (Nhất Linh), chánh văn phòng kiêm giám đốc báo Phong Hóa.
– Khái Hưng
– Hoàng Đạo
– Thế Lữ
– Thạch Lam
– Tú Mỡ
– Về sau văn đoàn có kết nạp thêm Xuân Diệu.
Những thành tựu nổi bật của Tự lực văn đoàn
Hội Tự lực văn đoàn trong thời gian hoạt động đã cho ra đời rất nhiều những tác phẩm văn học tiêu biểu cũng như đạt được sự công nhận của những người yêu thích thơ ca, văn học thời đó.
Các tác phẩm thơ ca, tiểu thuyết của Tự lực văn đoàn
– “Hồn bướm mơ tiên” là tác phẩm đầu tay của Khái Hưng, xuất bản ngày 27 tháng 5 năm 1933. Đây cũng là cuốn tiểu thuyết đầu tiên xuất bản của văn đoàn.
– “Nửa chừng xuân” là tiểu thuyết xuất bản năm 1934 của Khái Hưng.
– “Đoạn tuyệt” (tiểu thuyết, 1934), “Lạnh lùng“ (tiểu thuyết, 1936), ”Đôi bạn” (tiểu thuyết, 1937) đều của Nhất Linh.
– “Thừa tự“ là tiểu thuyết xuất bản năm 1938 của Khái Hưng.
– ”Con đường sáng” là tiểu thuyết xuất bản năm 1940 của Hoàng Đạo.
– “Mấy vần thơ“ là tập thơ xuất bản năm 1935 của Thế Lữ.
– ”Gió đầu mùa” là tập truyện ngắn xuất bản năm 1937 của Thạch Lam.
– ”Dòng nước ngược“ là tập thơ trào phúng xuất bản năm 1943 của Tú Mỡ.
– “Thơ thơ“ là tập thơ xuất bản năm 1938 của Xuân Diệu.
Tự lực văn đoàn đã đạt được nhiều thành tựu trong quá trình hoạt động
Giải thưởng
Tự lực văn đoàn không chỉ sáng tác văn học mà còn trao giải cho những cây bút không thuộc nhóm. Giải thưởng đã được trao ba lần: vào năm 1935, 1937 và 1939. Đó là một giải thưởng danh giá và là sự đảm bảo cho một sự nghiệp văn chương của người nhận giải.
Hầu hết các tác phẩm đoạt giải đều là tác phẩm đầu tay, nhiều tác phẩm ra mắt thông qua Giải thưởng Tự lực văn đoàn, chẳng hạn như “Bỉ vỏ” của Nguyên Hồng, “Bức tranh quê” của Anh Thơ đã trở thành các hiện tượng văn học thời đó.
Bài viết đã giới thiệu những thông tin chi tiết về hội Tự lực văn đoàn, một trong những hội văn học có tác động lớn đối với nền văn học Việt Nam thế kỉ XX. Hiện nay nhiều tác phẩm của hội vẫn để lại những giá trị to lớn về mặt nghiên cứu văn học, lịch sử tại Việt Nam. Mong rằng sau khi đọc xong bài viết, bạn sẽ có thêm những kiến thức thú vị về hội Tự lực văn đoàn.
